وسواس جبري
- شرح بیماری
وسواس‌ها، افکار يا تصاوير مزاحم عودکننده‌اي هستند که موجب زجر شديد مي‌شوند. بیمار اختلال وسواس جبری (OCD) يک بيماري عصبي ـ رواني است که با افکار زجرآور مکرر و رفتارهاي تکراري يا عادات ذهني مشخص مي‌گردد که براي کاهش اضطراب انجام مي‌شوند.
بسیاری از مبتلایان می‌پذیرند كه افكار آنها بی‌معنی است اما نمی‌توانند به آنها فكر نكنند چون منجر به پریشانی بزرگی می‌شود. در پاسخ به این افكار وسواسی، آنها ممكن است به افكار و رفتارهای تکراری دچار شوند که فکر می‌کنند باید انجام دهند تا به آنها در برطرف كردن اضطراب ناشی از افكار وسواسی كمك كنند . این اجبارها ممكن است به شكل شستشوی زیاد یا بازرسی‌های مكرر برای اطمینان از مرتب بودن اوضاع باشد .
علائم
اختلال وسواس جبری ممکن است به صورت خفیف تا شدید بروز کند. شدت این علائم و نشانه‌ها در گذر زمان و همچنین با افزایش استرس، بیشتر می‌شود و به طور کلی این علائم به صورت زیر بروز می‌کند:
- شستن و تمیزکردن بطور مثال شستن دست‌ها تا زمانیکه پوست خشک شده و صدا دهد.
- نظم و ترتیب بخشیدن بطور مثال مرتب کردن کنسروها طوری‌که همه به یک شکل و در یک جهت قرار بگیرند.
- بررسی و چک کردن مانند چک کردن مکرر درها برای اطمینان از بسته بودن آنها و چک کردن مکرر گاز برای اطمینان از خاموش بودن آن
- تقاضای اطمینان گرفتن از دیگران
- ناتوانی در دور انداختن اشیاء فرسوده و بی ارزش حتی اگر فاقد ارزش باشند.
- انجام مکرر کار و یا عملی
- تردید در تفویض امور یا همکاری با دیگران
- خساست در خرج پول برای خود یا دیگران
- علل شایع
هرچند دلایل ابتلا به اختلال وسواس جبری کاملاً شناخته‌شده نیست، اما موارد زیر تأثیر زیادی در ابتلاء به این بیماری دارد:
- تغییرات جسمی و بدنی؛ مانند بلوغ، شغل جدید، به دنیا آمدن نوزاد
- کمبود سروتونین یا ماده شیمیایی در مغز که بر خلق تاثیر دارد.
- سابقه خانوادگی و وراثت
- زندگی پر از استرس
- خصوصیات شخصیتی، افراد بیش از اندازه با دقت، تمیز و وسواسی
- عوارض احتمالی
به دنبال اختلال وسواس جبری ممکن است عوارض زیر در فرد بروز نماید:
- خطر خودکشی
- خطر اعتیاد به الکل و یا موادمخدر
- عدم توانایی در انجام کارهای روزانه و یا مدرسه
- اتلاف وقت و از دست دادن سرمایه ارزشمند عمر؛ زیرا بازیابی زمان ازدست‌رفته امکان ندارد.
- عدم توانایی در تمرکز حواس و ایجاد حواس‌پرتی
- بازماندن از کارهای اصلی ( ازجمله تحصیل علم و مطالعه و درس خواندن و به دنبال آن افت تحصیلی)
- خسته شدن ذهن و بی‌حوصله شدن فرد برای فکر کردن درباره موضوعات مهم و اساسیِ زندگی و تحصیلی
مشکل در برقرای ارتباط و کاهش کیفیت زندگی
- تشخیص
ابزارهاي تشخيصی استاندارد شده در دسترس هستند که روانپزشک پس از معاینه جسمی و ارزیابی دقیق بیمار طی مصاحبه با بیمار و خانواده وی جهت اطمینان از تشخیص از آن استفاده می‌نماید. بيماران ممکن است با اشاره به افکار مزاحم يا رفتارهاي تکراري کليدهايي براي تشخيص بدهند.
- درمان
درمان این اختلال می‌تواند سخت باشد و ممکن است باعث بهبودی کامل نشده و یا اینکه برای همیشه مجبور به ادامه درمان باشید، با این حال درمان آن می‌تواند به شما در کنترل بیماری و برگشتن به زندگی عادی کمک کند. انواع روش‌های درمانی عبارتند از:
- دارو درمانی و شروع داروهای ضد افسردگی جهت کنترل احساسات اضطرابی و علائم مرتبط
- روان درمانی شامل یادگیری مهارت‌هایی برای کنترل علائم و توسعه راه‌های مقابله می‌باشد. درمان نیز با هدف آموزش فرد و خانواده او در مورد اختلال، همراه می‌باشد. یک نوع روش روان درمانی برای درمان افراد مبتلا قرارگرفتن در برابر معضل و عدم پاسخ به آن است.
این نوع درمان شامل قرار گرفتن در برابر چیزی که به آن حساسیت دارد و عدم توجه به آن است. این نوع درمان ممکن است به کمک خانواده و دوستان نیاز داشته باشد.
- بهترین و موثرترین روش درمان، ترکیبی از هر دو درمان است.
- در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
- اگر شما و یا یکی از اعضای خانواده تان علائم بیماری را تجربه کنید.
- اگر علی رغم درمان علائم بیماری تشدید یابد.
- در صورتی که عوارض داروها را مشاهده نمودید.
