افتادگي مثانه
- شرح بیماری
مثانه یک عضو توخالی در ناحیه لگن است که ادرار در آن ذخیره می‌شود هنگامی‌که حجم مشخص مثانه از ادرار پر شد، گیرنده‌های عصبی مثانه پیام‌هایی به مغز فرستاده و فرد احساس دفع ادرار می‌کند. در زنان قسمت جلویی مهبل به عنوان محافظ مثانه محسوب می‌شود. این دیواره با افزایش سن و عواملی مانند زایمان، ضعیف و شل شده و افتادگی مثانه ایجاد می‌گردد. این افتادگی مثانه موجب فشار به مجرای ادراری شده و ممکن است فرد در اثر فعالیت های زوردار (مانند سرفه کردن) نشت ادرار پیدا کند. افتادگی مثانه براساس میزان بر آمده شدن مثانه به درون مهبل به چهار دسته تقسیم می‌شود :
خفیف (درجه 1): در این حالت تنها قسمت کوچکی از مثانه به درون مهبل بر آمده می‌شود .
متوسط (درجه 2): مثانه به اندازه‌ای افتادگی دارد که وارد دهانه مهبل می‌شود .
شدید (درجه 3): مثانه از دهانه مهبل خارج شده و بیرون می‌زند.
کامل (درجه 4): کل مثانه به طور کامل از مهبل خارج می‌شود که معمولا همراه با افتادگی سایر اعضاء لگنی است.
- علائم ونشانه ها
- احساس سنگینی لگن
- برجستگی مهبل
- احساس فشار در زیر شکم یا لگن به خصوص در زمان ایستادن، بالا رفتن و سرفه کردن
- درد کمر و لگن
- عفونت‌های مکرر مثانه
- نشت ادرار و بی اختیاری ادرار
- مشکلات جنسی و مقاربت دردناک
- علل بیماری
از جمله عللی که باعث ایجاد سیستوسل می‌شود به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:
- انجام کارهای سنگین مانند بلند کردن اجسام سنگین
- آسیب عضلات در اثر زایمان‌های متعدد
- یائسگی و کمبود بعضی از هورمون‌های زنانه
- عوارض
به دنبال ایجاد سیستوسل در فرد ممکن است عوارض زیر بروز نماید:
- عفونت
- خراش و زخم در دستگاه تناسلي
- تشخیص
تشخیص بیماری با کمک شرح حال و معاینه پزشک انجام می‌شود. اما ممکن است پزشک از روش‌های دیگری مانند تصویربرداری (رادیوگرافی، رادیولوژی، سی تی اسکن، سونوگرافی) و مشاهده مثانه از طریق دستگاهی بنام سیستوگرام استفاده کند.
- درمان
روش‌های درمانی که برای شما انتخاب می‌شود به سن، شدت بیماری، سابقه درمانی و وضعیت سلامتی بدن بستگی دارد. با توجه به نظر پزشك، درمان طبي یا جراحي توصیه می‌شود.
- انجام ورزش هاي عضلات لگن: این ورزش به راحتی، در هرزمان و مکانی قابل انجام است. حتی سر کار، روی مبل و یا زمانی که مشغول استراحت هستید و به روش زیر انجام می‌شود:
- ماهیچه های لگن خود را سفت کنید. ماهیچه هایی که سبب متوقف کردن ادرار می‌شوند.
- این انقباض را به مدت 5 ثانیه نگه دارید و سپس برای 5 ثانیه آزاد کنید.
- این کار را آنقدر انجام دهید تا بتوانید عضلات لگن را برای مدت 10 ثانیه نگه دارید.
- این تمرین را 10 بار در روز انجام دهید تا با تکرار آن بتوانید عضلات ناحیه لگن را محکم و قوی کنید.
- مصرف غذاهای پرفیبر مانند سبزیجات و میوه ها
- استفاده از حلقه‌هاي مخصوص که پزشک توصیه می‌کند.
- درمان جراحی که در موارد پیشرفته بیماری انجام می‌شود.
- فعالیت
در صورت بروز سیستوسل فعالیت خود را به صورت زیر برنامه ریزی نمائید:
- دو هفته پس از جراحی می‌توانید فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیرید، ولی از ایستادن طولانی و برداشتن اجسام سنگین خودداری کنید.
- در خصوص فعالیت پس از عمل جراحی با پزشک مشورت کنید.
- رژیم غذایی و تغذیه
پس از عمل جراحی سیستوسل رژیم‌غذایی خود را به صورت زیر برنامه‌ریزی نمائید:
- در روزهای اول بعد از عمل از مصرف مواد غذایی نفاخ پرهیز کرده و رژیم غذایی حاوی پروتئین و ویتامین ث (C) مصرف کنید.
- جهت پیشگیری از یبوست بعد از عمل از سبزیجات و میوه و سالاد، روغن زیتون، برگه آلو، انجیر خیس شده، کمپوت هلو ،گلابی، زرد آلو، سوپ و غیره در وعده‌های غذایی استفاده کنید.
- مایعات بین 8 الی 10 لیوان مصرف نمائید.
- دارو
- ممکن است برای تقویت قدرت عضلات هورمون تجویز شود.
- جهت تسکین درد از داروی مسکن تجویز شده طبق دستور پزشک استفاده نمائید.
- در صورت تجویز آنتی بیوتیک، طبق دستور پزشک در فواصل معین و یک دوره کامل مصرف کنید.
- مراقبت
پس از عمل جراحی جهت بهبودی سریع‌تر اقدامات مراقبتی زیر را انجام دهید:
- جهت ضدعفونی محل بخیه ها، در یک لگن تمیز متوسط تا نیمه آب ولرم ریخته و 3 پیمانه بتادین با درب ظرف بتادین در لگن بریزید و روزی 3- 2 بار و هر بار 15 دقیقه در لگن بنشینید.
- لباس زیر همیشه باید خشک باشد و از مرطوب شدن آن پرهیز کنید.
- بخیه ها 2-1 هفته طول می‌کشد تا خوب جذب شوند، ولی بهتر است تا 5/1 ماه از نزدیکی خودداری کنید. در صورت وجود ترشح خونی بهتر است نزدیکی صورت نگیرد.
- در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
- ده روز بعد از عمل جهت کنترل محل بخیه به پزشک معالج مراجعه نمایید. بخیه ها کشیدنی نیست و پس از مدتی جذب می‌شود.
- در صورت درد ناگهانی، افزایش درد و یا خونریزی، سوزش ادرار، تکرر ادرار، عدم دفع ادرار و تب لازم است بلافاصله به پزشک معالج و یا مراکز درمانی مراجعه کنید.
