هيستركتومي ابدومينال
- شرح بيماري
هیسترکتومی‌عمل جراحی است که در آن رحم زن برداشته می‌شود. البته ممکن است ديگر اعضاء مربوطه مانند تخمدان‌ها، لوله‌هاي رحمي و ... نیز به همراه رحم برداشته شوند. هیسترکتومی یا رحم‌برداری معمولا تنها هنگامی‌انجام می‌شود که همه روش‌ها درمانی دیگر امتحان و به نتیجه‌ای نرسیده باشد. دو روش هیسترکتومی‌عبارتند از:
- واژینال
- ابدومینال یا شکمی: رحم‌برداری از راه شکم یک عمل جراحی باز است. اين روش به پزشكان اجازه مي‌دهد كه به اعضاء دستگاه تناسلي دسترسي بهتری داشته باشند و بطور طبیعی برداشتن كامل دستگاه تناسلي را انجام دهند
- انواع هیسترکتومی
بسته به دلیل انجام هیسترکتومی، جراح ممکن است همه رحم یا بخشی از آن را بردارد. بیماران و پزشکان گاه اصطلاحات مربوط به این عمل را به صورت غیر دقیق به کار می‌برند، بنابراین باید روشن شود آیا در جریان عمل، گردن یا دهانه رحم و یا تخمدان‌ها هم برداشته می‌شوند یا نه.
- رحم‌برداری نیمه‌کامل یا فوق‌‌دهانه‌ای: در این نوع رحم‌برداری جراح تنها بخش بالایی رحم را بر می‌دارد و گردن یا دهانه رحم را به جای می‌گذارد.
- رحم‌برداری کامل: در این نوع عمل، کل رحم و دهانه رحم برداشته می‌شود.
- رحم برداری رادیکال: جراح در این نوع رحم‌برداری همه رحم و بافت‌های طرفین رحم و دهانه رحم و بخش بالایی واژن را بر می‌دارد. رحم‌برداری رادیکال معمولا تنها هنگامی‌انجام می‌شود که سرطان وجود داشته باشد.در رحم‌برداری رادیکال ممکن است تخمدان‌ها برداشته یا باقی گذاشته شوند.
- ویژگی های هیسترکتومی‌ابدومینال
از ویژگی های این جراحی به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:
- پس از انجام این عمل سه تا پنج روز در بیمارستان بستری می‌شوید.
- پس از بهبودی جوشگاه زخم قابل مشاهده‌ای در محل برش جراحی روی شکم باقی می‌ماند.
- زمان نقاهت چهار تا شش هفته است.
- هزینه‌های این عمل نسبت به هیسترکتومی واژینال بیشتر است.
- خطر فتق و بیرون زدگی در محل برش جراحی در این روش‌ها بیشتر است.
- هیسترکتومی شكمي در شرايط بحرانی يا زمانی که انتظار ایجاد عوارض وجود دارد، كاربردي است.
- علل
از عللی که منجر به هیسترکتومی‌آبدومینال می‌شود به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:
- میوم رحمی: علت اصلی هیستركتومی و شایعترین تومور لگن در زنان است.
- خونریزی رحم کنترل نشده
- درد لگنی : اگر با منشأ رحمی بوده و به درمان غیر جراحی پاسخ ندهد.
- سرطان رحم و تخمدان و ...
- بیرون زدگی اعضای تناسلی
- اورژانسهای زایمان مانند: چسبندگی های جفت وخونریزی های بعد از زایمان
- بیماری التهابی لگن
- روش انجام هیسترکتومی‌ابدومینال:
در این روش جراح برش 12 تا 17 سانتی‌متری عرضي یا عمودی مستقيماً روي ديواره شكم و بالاي خط رويش موهای لگن، شبيه
برشي كه براي سزارين مي‌دهند، ایجاد سپس رحم را از طریق این برش خارج و لایه های برش داده شده بخیه زده می‌شود.
- داروها
- در صورت تجویز آنتی بیوتیک، دارو را طبق دستور پزشک در فواصل معین و یک دوره کامل مصرف کنید .
- مصرف مسکن را طبق تجویز پزشک مصرف نمائید.
- عوارض
به دنبال انجام این نوع هیسترکتومی‌عوارض زیر در فرد ممکن است بروز نماید:
- مشکلات مربوط به بیهوشی
- بی‌اختیاری ادراری
- پرولاپس یا بیرون‌زدگی واژن از بدن
- ایجاد فیستول یا ارتباط غیرطبیعی میان واژن و مثانه
- درد مزمن
- عفونت در محل زخم‌ها
- ایجاد لخته خون
- اثرات روحی و جسمی
- یائسگی زودرس
- رژیم غذایی و تغذیه
به دنبال انجام این نوع هیسترکتومی رژیم غذایی خود را به صورت زیر تنظیم نمائید:
- بهتر است از رژیم غذایی سرشار از پروتئین، ویتامین و پرفیبر (سبزیجات، میوه و...) استفاده کرده واز مصرف غذاهایی که باعث ایجاد یبوست می‌شود جداً خودداری کنید.
- فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
به دنبال انجام این نوع هیسترکتومی فعالیت خود را به صورت زیر محدود و برنامه ریزی نمائید:
- در دو هفته اول باید استراحت داشته و از فعالیت شدید مانند بلند کردن اجسام خودداری کنید اما بعد از آن می‌توانید کم کم کارهای سبک را انجام دهید. تا 3 ماه بعد از عمل باید کماکان از انجام فعالیت‌های سنگین تا 6 هفته خودداری نمائید.
- روزانه پیاده روی کنید.
- از 2 هفته پس از جراحی می‌توانید رانندگی کنید.
- در حوالی هفته ششم نیز می‌توانید فعالیت های جنسی را آغاز نمائید.
- مراقبت
پس از انجام هیسترکتومی‌آبدومینال جهت بهبودی سریعتر اقدامات مراقبتی زیر را انجام دهید:
- زخم را باز و خشک نگهداری کنید. استحمام از روز دوم بعد از عمل و بلافاصله بعد از برداشتن پانسمان بصورت روزانه انجام میگیرد و بهتر است بعد از حمام محل زخم را با سشوار کاملاً خشک کنید. مدت استحمام بسیار کوتاه و همراه با یک همراه انجام شود.
- خارج نمودن رحم اصولاً نباید تأثیری در کیفیت زندگی و فعالیت جنسی شما داشته باشد و در صورت هرگونه نگرانی و یا مشکلی حتماً باید با پزشک معالج خود مشورت نمائید .
- جهت رفع احتباس ادراري از كيف آب گرم، ریختن آب روي ناحیه تناسلی و نشستن روي توالت استفاده نمايید.
- از جورابهاي كشي و حركات نرمشي مانند حركت دوراني مچ پا استفاده نمايید.
- از خوابیدن طولانی مدت، نشستن طولاني مدت روي مبل يا صندلي و روي هم انداختن پاها خودداری کنید. تا 6 هفته بعد از عمل، از فعالیت جنسی اجتناب کنید.
- لباس زیر را روزانه تعویض کنید و از لباس های زیر نخی استفاده و از پوشیدن لباس های حاوی الیاف مصنوعی و جوراب شلوارهای تنگ و پلاستیکی خودداری کنید. لباس زیر همیشه باید خشک باشد و از مرطوب شدن آن پرهیز کنید.
- در صورت برداشته شدن هر دو تخمدان بعد از عمل علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و تعریق و.. مشاهده می‌شود .
- در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
- در صورتی که برش شما عرضی باشد، 10-7 روز بعد از عمل و در صورتی که محل برش طولی باشد، 14-10 روز بعد از عمل، جهت برداشتن بخیه ها
- بعد از دریافت جواب پاتولوژی
- در صورت بروز علائمی مانند: تب، درد شکم، عدم دفع گاز و مدفوع، تهوع و استفراغ ، خونریزی، طپش قلب و افت شدید فشار خون، اسهال، ترشحات بدبو از محل زخم یا واژن، بیرون زدگی توده (فتق) از محل عمل، درد پهلو‌ها، وجود خون در ادرار، کاهش حجم ادرار و هرگونه درد شدید شکم، درد و قرمزی با سفیدی غیرطبیعی در ناحیه اندام ها، بی حالی، ضعف شدید
شرح بيماري
هیسترکتومی‌عمل جراحی است که در آن رحم زن برداشته می‌شود. البته ممکن است ديگر اعضاء مربوطه مانند تخمدان‌ها، لوله‌هاي رحمي و ... نیز به همراه رحم برداشته شوند. هیسترکتومی یا رحم‌برداری معمولا تنها هنگامی‌انجام می‌شود که همه روش‌ها درمانی دیگر امتحان و به نتیجه‌ای نرسیده باشد. دو روش هیسترکتومی‌عبارتند از:
- واژینال
- ابدومینال یا شکمی: رحم‌برداری از راه شکم یک عمل جراحی باز است. اين روش به پزشكان اجازه مي‌دهد كه به اعضاء دستگاه تناسلي دسترسي بهتری داشته باشند و بطور طبیعی برداشتن كامل دستگاه تناسلي را انجام دهند.
- انواع هیسترکتومی
بسته به دلیل انجام هیسترکتومی، جراح ممکن است همه رحم یا بخشی از آن را بردارد. بیماران و پزشکان گاه اصطلاحات مربوط به این عمل را به صورت غیر دقیق به کار می‌برند، بنابراین باید روشن شود آیا در جریان عمل، گردن یا دهانه رحم و یا تخمدان‌ها هم برداشته می‌شوند یا نه.
- رحم‌برداری نیمه‌کامل یا فوق‌‌دهانه‌ای: در این نوع رحم‌برداری جراح تنها بخش بالایی رحم را بر می‌دارد و گردن یا دهانه رحم را به جای می‌گذارد.
- رحم‌برداری کامل: در این نوع عمل، کل رحم و دهانه رحم برداشته می‌شود.
- رحم برداری رادیکال: جراح در این نوع رحم‌برداری همه رحم و بافت‌های طرفین رحم و دهانه رحم و بخش بالایی واژن را بر می‌دارد. رحم‌برداری رادیکال معمولا تنها هنگامی‌انجام می‌شود که سرطان وجود داشته باشد.در رحم‌برداری رادیکال ممکن است تخمدان‌ها برداشته یا باقی گذاشته شوند.
- ویژگی های هیسترکتومی‌ابدومینال
از ویژگی های این جراحی به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:
- پس از انجام این عمل سه تا پنج روز در بیمارستان بستری می‌شوید.
- پس از بهبودی جوشگاه زخم قابل مشاهده‌ای در محل برش جراحی روی شکم باقی می‌ماند.
- زمان نقاهت چهار تا شش هفته است.
- هزینه‌های این عمل نسبت به هیسترکتومی واژینال بیشتر است.
- خطر فتق و بیرون زدگی در محل برش جراحی در این روش‌ها بیشتر است.
- هیسترکتومی شكمي در شرايط بحرانی يا زمانی که انتظار ایجاد عوارض وجود دارد، كاربردي است.
- علل
از عللی که منجر به هیسترکتومی‌آبدومینال می‌شود به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:
- میوم رحمی: علت اصلی هیستركتومی و شایعترین تومور لگن در زنان است.
- خونریزی رحم کنترل نشده
- درد لگنی : اگر با منشأ رحمی بوده و به درمان غیر جراحی پاسخ ندهد.
- سرطان رحم و تخمدان و ...
- بیرون زدگی اعضای تناسلی
- اورژانسهای زایمان مانند: چسبندگی های جفت وخونریزی های بعد از زایمان
- بیماری التهابی لگن
- روش انجام هیسترکتومی‌ابدومینال:
در این روش جراح برش 12 تا 17 سانتی‌متری عرضي یا عمودی مستقيماً روي ديواره شكم و بالاي خط رويش موهای لگن، شبيه
برشي كه براي سزارين مي‌دهند، ایجاد سپس رحم را از طریق این برش خارج و لایه های برش داده شده بخیه زده می‌شود.
- داروها
- در صورت تجویز آنتی بیوتیک، دارو را طبق دستور پزشک در فواصل معین و یک دوره کامل مصرف کنید .
- مصرف مسکن را طبق تجویز پزشک مصرف نمائید.
- عوارض
به دنبال انجام این نوع هیسترکتومی‌عوارض زیر در فرد ممکن است بروز نماید:
- مشکلات مربوط به بیهوشی
- بی‌اختیاری ادراری
- پرولاپس یا بیرون‌زدگی واژن از بدن
- ایجاد فیستول یا ارتباط غیرطبیعی میان واژن و مثانه
- درد مزمن
- عفونت در محل زخم‌ها
- ایجاد لخته خون
- اثرات روحی و جسمی
- یائسگی زودرس
- رژیم غذایی و تغذیه
به دنبال انجام این نوع هیسترکتومی رژیم غذایی خود را به صورت زیر تنظیم نمائید:
- بهتر است از رژیم غذایی سرشار از پروتئین، ویتامین و پرفیبر (سبزیجات، میوه و...) استفاده کرده واز مصرف غذاهایی که باعث ایجاد یبوست می‌شود جداً خودداری کنید.
- فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
به دنبال انجام این نوع هیسترکتومی فعالیت خود را به صورت زیر محدود و برنامه ریزی نمائید:
- در دو هفته اول باید استراحت داشته و از فعالیت شدید مانند بلند کردن اجسام خودداری کنید اما بعد از آن می‌توانید کم کم کارهای سبک را انجام دهید. تا 3 ماه بعد از عمل باید کماکان از انجام فعالیت‌های سنگین تا 6 هفته خودداری نمائید.
- روزانه پیاده روی کنید.
- از 2 هفته پس از جراحی می‌توانید رانندگی کنید.
- در حوالی هفته ششم نیز می‌توانید فعالیت های جنسی را آغاز نمائید.
- مراقبت
پس از انجام هیسترکتومی‌آبدومینال جهت بهبودی سریعتر اقدامات مراقبتی زیر را انجام دهید:
- زخم را باز و خشک نگهداری کنید. استحمام از روز دوم بعد از عمل و بلافاصله بعد از برداشتن پانسمان بصورت روزانه انجام میگیرد و بهتر است بعد از حمام محل زخم را با سشوار کاملاً خشک کنید. مدت استحمام بسیار کوتاه و همراه با یک همراه انجام شود.
- خارج نمودن رحم اصولاً نباید تأثیری در کیفیت زندگی و فعالیت جنسی شما داشته باشد و در صورت هرگونه نگرانی و یا مشکلی حتماً باید با پزشک معالج خود مشورت نمائید .
- جهت رفع احتباس ادراري از كيف آب گرم، ریختن آب روي ناحیه تناسلی و نشستن روي توالت استفاده نمايید.
- از جورابهاي كشي و حركات نرمشي مانند حركت دوراني مچ پا استفاده نمايید.
- از خوابیدن طولانی مدت، نشستن طولاني مدت روي مبل يا صندلي و روي هم انداختن پاها خودداری کنید. تا 6 هفته بعد از عمل، از فعالیت جنسی اجتناب کنید.
- لباس زیر را روزانه تعویض کنید و از لباس های زیر نخی استفاده و از پوشیدن لباس های حاوی الیاف مصنوعی و جوراب شلوارهای تنگ و پلاستیکی خودداری کنید. لباس زیر همیشه باید خشک باشد و از مرطوب شدن آن پرهیز کنید.
- در صورت برداشته شدن هر دو تخمدان بعد از عمل علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و تعریق و.. مشاهده می‌شود .
- در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
- در صورتی که برش شما عرضی باشد، 10-7 روز بعد از عمل و در صورتی که محل برش طولی باشد، 14-10 روز بعد از عمل، جهت برداشتن بخیه ها
- بعد از دریافت جواب پاتولوژی
- در صورت بروز علائمی مانند: تب، درد شکم، عدم دفع گاز و مدفوع، تهوع و استفراغ ، خونریزی، طپش قلب و افت شدید فشار خون، اسهال، ترشحات بدبو از محل زخم یا واژن، بیرون زدگی توده (فتق) از محل عمل، درد پهلو‌ها، وجود خون در ادرار، کاهش حجم ادرار و هرگونه درد شدید شکم، درد و قرمزی با سفیدی غیرطبیعی در ناحیه اندام ها، بی حالی، ضعف شدید
