1401/12/10 13:11:40

سرطان پروستات

  1. شرح بیماری

سرطان پروستات رشد غیرطبیعی و خارج از کنترل سلول­های غده پروستات مردان است. پروستات درست زیر مثانه قرار گرفته و بخشی از مایع منی را می­سازد. در مردان جوان، غده پروستات اندازه یک گردو است. با بالا رفتن سن، اندازه پروستات بزرگتر می­شود.

سرطان پروستات در مردان بالای 65 سال رایج است. معمولاً به آرامی رشد می­کند و سال­ها طول می­کشد تا به اندازه­ای بزرگ شود که علائمی نشان دهد. همانند دیگر سرطان­ها، اگر زود تشخیص داده شود، قابل درمان است.

اغلب سرطان­های پروستاتی که پخش نشده­اند، قابل درمان هستند. دلیل مرگ و میر در اکثر مرادان مسنی که مبتلا به سرطان پروستات می­باشند، عواملی غیر از سرطان می­باشد.

 

  1. مراحل سرطان پروستات
  • مرحله اول: در این مرحله سرطان پیشرفت چندانی نکرده است و تنها ناحیه بسیار کوچکی از پروستات را درگیر کرده است و سلول‌های سرطانی حالت تهاجمی ندارند.
  • مرحله دوم: سرطان در این مرحله همچنان پیشرفت چندانی نکرده است اما سلول­های سرطانی در این مرحله حالت تهاجمی پیدا می‌کنند. در این مرحله سرطان کم‌کم شروع به رشد کرده و امکان دارد که هر دو غده سمت غده پروستات را درگیر کند.
  • مرحله سوم: سرطان در این مرحله به خارج از کیسه­های منی و سایر بافت­های مجاور گسترش پیدا می­کند.
  • مرحله چهارم: در این مرحله سرطان به دیگر اندام­های داخلی مانند مثانه، گره­های لنفاوی، استخوان­ها، ریه­ها و دیگر اندام­ها گسترش پیدا می­کند.
  1. علائم
  • سرطان پروستات معمولاً در مراحل اولیه، نشانه­ای ندارد. بیشتر مردان تا زمانی که آزمایشات پزشکی انجام ندهند، اصلاً متوجه آن نمی­شوند.
  • مشکلی که فرد را متوجه این بیماری می­کند، مشکلات ادراری است. البته این دسته از مشکلات در بیماری بزرگ شدن پروستات در مردان سالمند نیز مشاهده می­شود.
  • اگر موارد زیر را مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید:
  • مشکلات ادراری، مانند: عدم توانایی ادرار کرد، سختی در شروع یا توقف جریان ادرار، تکرر ادرار به خصوص در شب، داشتن درد یا سوزش در هنگام ادرار کردن.
  • مشکل نعوظ آلت تناسلی، وجود خون در ادرار یا مایع منی.
  • درد عمیق و مکرر در پایین کمر، شکم، ران یا لگن، درد در استخوان
  1. علل شایع و عوامل خطر
  • این سرطان هنگامی رخ می­دهد که برخی جهش­های ژنتیکی منجر به رشد و تقسیم بدون قاعده سلول­های پروستات می­شوند. این تقسیم سلولی غیر طبیعی در نهایت منجر به ایجاد توموری می­شود که میتواند رشد کند و به بافت­های اطراف یا دیگر نواحی بدن نیز گسترش یابد.
  • متخصصان علت اصلی ابتلا به این سرطان را نمی­دانند اما بر این باورند که سن، سابقه خانوادگی (ژنتیک)، نژاد (سیاهپوستان) و چاقی بر ابتلا به این سرطان موثر هستند.
  1. عوارض احتمالی
  • گسترش سرطان: احتمال گسترش سرطان به دیگر نقاط بدن از جمله مثانه، دستگاه لنفی، استخوان و دیگر اندام­ها وجود دارد.
  • بی­اختیاری ادرار: هم سرطان پروستات و هم روش­های درمانی آن می­توانند منجر به بی­اختیاری ادرار شوند. درمان این عارضه بستگی به نوع و شدت سرطان شما دارد. انواع روش­های درمانی برای کنترل این شرایط شامل جراحی، دارو درمانی و استفاده از کاتتر استفاده می­شود.
  • اختلال در نعوظ: از دیگر عوارض سرطان پروستات اختلال در نعوظ است. این عارضه از طریق جراحی، رادیوتراپی و هورمون درمانی قابل درمان است.
  • عوارض پرتودرمانی: ادرار و مدفوع دردناک
  • عوارض هورمون درمانی: کاهش میل جنسی، افزایش وزن، اختلال در نعوظ
  1. تشخیص
  • بهتر است که مردان بعد از پنجاه سالگی به صورت دوره­ای معاینات مربوط به پروستات را انجام دهند و افرادی که دارای سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پروستات می­باشند این معاینات را باید زودتر از 50 سالگی شروع کنند. معاینات و آزمایش­های تشخیصی شامل موارد زیر می­باشند:
  • معاینه فیزیکی: معاینه مقعدی با لمس پروستات به منظور بررسی بافت، اندازه و شکل غده پروستات.
  • آزمایش خون: معمول­ترین راه تشخیص سرطان پروستات، آزمایش خون پی.اس.ای (PSA) می­باشد. میزان بالای پی.اس.ای در خون نشان‌دهنده سرطان پروستات است. البته این میزان ممکن است نشان‌دهنده عفونت یا بزرگ شدن غده پروستات نیز باشد.
  • تصویربرداری: در صورتی که نتیجه دیگر آزمایش­ها نگران کننده باشد، برای بررسی­های بیشتر با استفاده از امواج صوتی از غده پروستات تصاویری تهیه می­شود.
  • نمونه­برداری بافت پروستات: اگر میزان پی.اس.ای شما بالا بود، نمونه­برداری از پروستات برای تشخیص علت، الزامی است. بخشی از بافت پروستات با استفاده از یک سرنگ نازک جهت آزمایش برداشته می­شود.
  • در صورتی که پزشک به انتشار سرطان در بدن شما شک کند از دیگر روش­های تصویربرداری مانند اسکن استخوان، سونوگرافی، سی.تی.اسکن، ام.آر.آی یا پت اسکن  برای تشخیص میزان انتشار سرطان استفاده می­کند. بسته به نوع شرایط شما پزشک تشخیص خواهد داد که کدامیک از روش­های تصویر برداری برای شما مناسب است.
  1. درمان
  • روش درمانی، به نوع سلول­های سرطانی، میزان پیشرفت سرطان، سن، سلامت عمومی بدن و اثر درمان بر بدن شما بستگی دارد.
  • نظارت و کنترل دائمی: شما باید معاینه منظم جهت اطلاع از تغییرات وضعیت سرطان داشته باشید. همچنین اگر بالای 80 سال سن دارید و یا بیماری جدی مانند بیماری قلبی دارید، ممکن است به انتخاب خودتان، درمانی را در نظر نگیرید و فقط علائم بیماری را کنترل کنید.
  • پرتو درمانی داخلی و خارجی: در این روش سلول­های سرطانی با استفاده از امواج رادیویی هدف گرفته شده و از بین می­روند. در پرتودرمانی خارجی این امواج از خارج بدن بیمار تابانده می­شوند ولی در پرتو درمانی داخلی وسیله­ای که امواج رادیویی را از خود متنشر می­کند درون پروستات شما کار گذاشته می­شود. در این روش امواج رادیویی ضعیف در طی مدت زمان طولانی به ناحیه مورد نظر تابیده می­شود.
  • هورمون درمانی: در این روش درمانی با داروهایی خاص، تولید هورمون تستوسترون در بدن متوقف می­شود یا داروها مانع رسیدن هورمون تستوسترون به سلول­های سرطانی می­شوند. برداشتن بیضه‌ها نیز یکی دیگر از روش­های متوقف کردن تولید تستوسترون می­باشد. هورمون تستوسترون خود عاملی محرک برای رشد سلول‌های سرطانی می­باشد.
  • شیمی­درمانی: در صورتی که سرطان به دیگر بخش­های بدن گسترش پیدا کرده باشد و بیماری با هورمون درمانی نیز قابل کنترل نباشد از شیمی درمانی استفاده می­شود. در این روش سلول­های سرطانی از طریق دارویی شیمیایی که به درون رگ شما تزریق می­شود از بین می­روند.
  • جراحی: خارج کردن غده پروستات از طریق جراحی. روش­های مختلفی برای انجام این جراحی وجود دارد که پزشک بسته به شرایط شما از یکی از آن­ها استفاده خواهد کرد.
  • انجماد: منجمد کردن بافت پروستات برای از بین بردن سلول­های سرطانی
  • شما و پزشکتان ممکن است تصمیم بگیرید برای درمان از جراحی، پرتو درمانی، هورمون درمانی، یا درمان ترکیبی استفاده کنید.

 

  1. رژیم غذایی و تغذیه
  • پس از ترخیص از بیمارستان به توصیه­های پزشک خود در مورد شیوه­های صحیح تغذیه عمل کنید.

از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید. در صورتی که حس می­کنید اشتهای چندانی برای خوردن ندارید سعی کنید به جای مصرف یک یا دو وعده غذایی سنگین، تعداد وعده­های غذایی را افزایش داده و میزان غذا در هر وعده را کم کنید.

  • مواد غذایی با پروتئین،کالری و ویتامین بالا را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا به این ترتیب از کاهش انرژی و وزن خود پیشگیری کنید.
  • برای حفظ انرژی و قدرت خود سعی کنید از کاهش وزن پیشگیری کنید.
  • وعده­های غذایی اصلی خود را زودتر بخورید.

 

  1. مراقبت
  • تا جایی که می­توانید در مورد بیماری خود از منابع موثق اطلاعات کسب کنید تا با شناخت کامل­تری نسبت به ماهیت بیماری خود قادر به مقابله با آن باشید.
  • با شخصی که دوست دارید صحبت کنید. با صحبت کردن در مورد احساسات خود با دوستان، افراد خانواده، گروه­های حمایتی یا افرادی که این بیماری را با موفقیت پشت سر گذاشته­اند احساس بهتری پیدا خواهید کرد.
  • برای انجام کارهای خود از دوستان و آشنایان کمک بگیرید.
  • اهداف قابل دسترس و واقع بینانه برای خود تعیین کنید و به فعالیت جنسی خود ادامه دهید.
  • برای خود وقت بگذارید، به خود اهمیت بدهید، خوب غذا بخورید، آرامش خود را حفظ کرده و به اندازه کافی استراحت کنید.
  1. در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
  • در صورت مشاهده علائم سرطان پروستات به پزشک مراجعه کنید.
  • در صورت مشاهده دیگر علائم نگران کننده.