اختلال دوقطبی
شرح بیماری
اختلال دوقطبی یا شیدایی، نوعی اختلال خلقی و یکی از بیماری‌های خفیف روانی است. افراد مبتلا به این بیماری دچار تغییرات شدید خلق می‌شوند. سير بيماري بدين صورت است كه به طور يك در ميان ولي نامنظم، فرد دچار سرخوشي و فعاليت زياد بدون توجيه است (شيدايي) و به دنبال آن دچار افسردگي شديد مي‌شود و اين چرخه به همين منوال ادامه پيدا مي‌كند. در بين شيدايي و افسردگي، دوره‌اي از رفتار طبيعي وجود دارد. اختلال دو قطبی به صورت معمول در آخر دوره نوجوانی یا اوائل دوره بزرگسالی ایجاد می‌شود.
- علائم
علائم بيماري بستگي به اين دارد که خلق شما به سمت افسردگي يا شيدائي تغيير کرده باشد.
علائم بیماری در زمان افسردگي
- احساس غمگيني که از بين نمي‌رود.
- احساس نياز به گريستن بدون هيچ دليلي
- از دست دادن تمايل و رغبت به همه چيز
- عدم لذت بردن از چیزهایی که قبلا لذت می‌بردید.
- احساس بي قراري و آشفتگي
- از دست دادن اعتماد به نفس ، فکرکردن به خود کشي
- احساس بي ارزشي و نااميدي و زودرنجي و تحريک‌پذيري
- از دست دادن قدرت فکر کردن مثبت و اميدوارانه
- از دست دادن قدرت تصميم‌گيري حتي در موارد ساده
- مشکل تمرکز کردن
- کم شدن اشتها و وزن
- مشکل خوابيدن و بيدار شدن زودتر از موقع
- عدم تمايل به رابطه جنسي
- مشکل در شروع و به پايان رساندن کارها، حتي کارهاي روزمره
علائم بیماری در زمان شيدايي يا هيجان
- بسيار شاد و مهيج
- پريدن از يک ايده يه ايده ديگر
- شنيدن صداهايي که افراد ديگر نمي‌شنوند
- بی‌خوابی یا عدم تمایل به خوابیدن
- افزايش تمايل به رابطه جنسي
- برنامه‌ريزي‌هاي بلند پروازانه و غير واقعي
- رفتارهاي نامعمول
- حرف زدن سريع، ديگران ممکن است متوجه صحبت‌هاي شما نشوند
- گرفتن تصميمات عجولانه و گاهي با نتايج مصيبت بار
- ولخرجي و یا خساست
- احساس صميميت زياد
- بی‌قراری، افزایش انرژی و میزان فعالیت
- خلق خیلی بالا و احساس نشاط شدید همراه با احساس خود بزرگ بینی
- عدم توانایی برای تمرکز، حواس‌پرتی
علل و عوامل خطر
دليل قطعي براي اين اختلالات شناخته نشده، اما تحقيقات نشان مي‌دهد که:
- اختلالات دوقطبي منشا ارثي دارد و سابقة خانوادگي از عوامل خطر است.
- ممکن است مشکل در قسمتي از مغز که کنترل حالات روحي را به عهده دارد عامل اين اختلالات باشد به اين دليل است که اين اختلالات با دارو قابل درمان هستند.
- گذراندن دوره‌های پر استرس
- سوء مصرف مواد مخدر و الکل
- تغییرات عمده در زندگی مانند مرگ یک فرد مورد علاقه
عوارض احتمالی
به دنبال این بیماری ممکن است عوارض زیر در فرد ایجاد شود:
- عود بيماري، به خصوص با قطع دارو
- خودكشي
- از دست دادن شغل؛ بروز مشكلات در زندگي مشترك
- عدم رو به بهبود گذاشتن اختلال
تشخیص
تشخیص توسط روانپزشک امکان پذیر است. روانپزشک به سوابق کامل پزشکی و اجتماعی بیمار، اطلاعاتی در رابطه با علائم بیماری و سابقه خانوادگی فرد نیاز خواهد داشت و یا ممکن است لازم باشد پزشک با خانواده و دوستان فرد نیز گفت‌و‌گو داشته باشد. این مصاحبه به پزشک کمک می‌کند تغییرات رفتاری بيمار را تشخیص دهد. هنگامی‌که پزشک ابتلاء به بیماری اختلال دو قطبی را در فردی تشخیص می‌دهد، به طور معمول تعدادی آزمایش و تست مورد نیاز است. این تست‌ها شامل آزمایش ادرار و خون است که می‌تواند به شناسایی هرگونه مشکلات جسمانی که در ایجاد علائم بیماری نقش دارد کمک کند.
درمان
با توجه به شدت بیماری اقدامات درمانی زیر برای بیمار انجام می‌شود:
- براي مواردي كه علائم شديد هستند، ممكن است لازم باشد بيمار در بيمارستان يا مركز درماني بستري شود و درمان دارویی مانند لیتیوم و کاربامازوپین و ... شروع گردد.
- روان‌درماني يا مشاوره همراه با درمان دارويي بهترين نتايج را در بر دارد.
- امكان دارد در مورد بيماراني كه به دارو جواب نمي‌دهند، از شوك (ECT) استفاده شود. در شرایطی که دارو درمانی و روان درمانی یا ترکیب هر دو در روند بهبود بیماری بی اثر و یا کم اثر باشد و نتوان مانع علائمی مانند روان پریشی و میل به خود کشی شد ، ممکن است از درمان با تشنج برقی استفاده شود . همچنین این شیوه‌ی درمان در مواردی که داروها برای بیمار خطرناک باشد مانند شرایط حاملگی، مورد استفاده قرار می‌گیرد .
فعالیت
به دنبال این بیماری فعالیت خود را به صورت زیر تنظیم نمائید:
- سعي کنيد زندگي، کار، استراحت و روابطتان با دوستان و خانواده را متعادل کنيد. در صورتي که شما بيش از اندازه مشغول باشيد ممکن است دچار دوره شيدايي شويد.
- مطمئن باشيد که زمان کافي براي استراحت داريد.
- 20 دقيقه ورزش، سه بار در هفته براي بهبود شرايط روحي شما مفيد است.
- به طور مرتب کارهايي انجام دهيد که شما را شاد کرده و به زندگي شما معنا مي‌بخشد.
- در زمان ابتلا به اين بيماري فعالیت‌هاي روزانه خود را حتي اگر تمايل نداريد، ادامه دهيد.
در چه شرايطي به پزشك مراجعه نماييد؟
- اگر یکی از اعضای خانواده تان علائم اختلال دو قطبي را داشتند.
- اگر علی رغم درمان علائم بیماری تشدید یابد.
- در صورت هر گونه شکی نسبت به ایمنی فرد، سریعاً او را به نزدیکترین مرکز اورژانس برای بررسی ببرید.
- در صورت مشاهده عوارض داروها
