سکته مغزی

سكته مغزي زماني اتفاق ميفتد كه رگي خوني در مغز مسدود يا پاره شود.بدون درمان، سلولهاي مغز به سرعت از بين ميروند.در نتيجه ميتواند باعث ناتواني جدي در اندامهاي بدن يا حتي مرگ شود.اگر فردي علايم ونشانه هاي سكته مغزي را پيداكرد،بايد بلافاصله با اورژانس تماس بگيردوكمك بخواهد

كد724 كدي است كه براي بيمار با علايم سكته حاد مغزي در 7 روز هفته و24 ساعت شبانه روز توسط بيمارستانهاي مشمول طرح صورت مي پذيرد.تشخيص كد  "سما  "توسط اورژانس بيمارستاني انجام شده وبيمار بايد بلافاصله به بيمارستان هاي پذيرنده اين كد انتقال يابد.

علايم ونشانه هاي سكته مغزي عبارتند از :

-بروز ناگهاني ضعف وبي حسي در يك طرف بدن

-تغيير ناگهاني ديد در يك يا دوچشم يا دشوار شدن بلع غذا

-بروز ناگهاني سردردهاي شديد بدون علت

-بروز مشكلات شديد همراه با سرگيجه هنگام راه رفتن

-بروز مشكلات ناگهاني در صحبت كردن وشناخت دريگران

  تشخيص سكته مغزي

وقتي فردي با علايم ونشانه هاي سكته مغزي به بخش اورژانس مراجعه ميكند.در ابتدا بايد نوع سكته مغزي را مشخص كرد.دو نوع سكته مغزي اصلي وجود داردكه روشهاي  درمانشان متفاوت است .پزشكان ميتوانند از عكس برداري اورژانسي براي شناسايي نوع سكته مغزي(مسدود شدن يا پاره شدن رگ خوني) استفاده كنند.نتايج آزمايشهاي اضافي محل خونريزي درون مغز را مشخص ميكند.

سكته مغزي ايسكميك:

متداول ترين نوع سكته مغزي ،ايسكميك نام دارد .تقريبا از هر 10سكته مغزي 9 مورد در اين گروه قرار ميگيرند.عامل بروز سكته مغزي ،لخته خوني است كه در رگ درون مغزي (مسدود شدن يا پاره شدن رگ خوني )استفاده كنند نتايج آزمايشهاي اضافي محل خونريزي درون مغز را مشخص ميكند

سكته مغزي هموراژيك:

سكته مغز ي هموراژيك شيوع كمتري دارد.ولي مرگ بار است.اين نوع سكته وقتي بروز ميكندكه يك رگ خوني شديد در مغز پاره شود.نتيجه اين نوع سكته خونريزي شديد درون مغز است كه متوقف كردنش بسيلر دشوار است.

سكته هاي كوتاه(TIA )

حمله ايسكميك گذرا اغلب سكته مغزي گذرا ناميده ميشود.لخته خون قسمتي از مغز را به طور موقت از كار مي اندازد وعلايمي شبيه سكته مغزي نمايان ميشود.وقتي جريان خون دوباره برقرارشود،علايم ونشانه هاي سكته مغزي برطرف ميشود.سكته مغزي گذرا،نشان دهنده آن است كه سكته مغزي اصلي به زودي به وقوع مي پيوندد.اگر فكر ميكنيد سكته مغزي گذرا را پشت سر گذاشته ايدبايد بلافاصله به پزشك مراجعه كنيد.تا او احتمال بروز سكته هاي مغزي را به حداقل برساند

علت بروز سكته مغزي چيست؟

يكي علل متداول سكته مغزي ضخيم وسفت شدن ديواره رگهاي خوني است .پلاك هاي ساخته شده از چربي ،كلسيم،كلسترول و... انعطاف رگ هاي خوني را از ميان ميبرند.لخته خون ممكن است ،سبب مسدود شدن رگ خوني غير قابل انعطاف وبروز سكته مغزي ايسكميك شود.عامل اصلي سكته مغزي  هموراژيك در اكثر موارد عدم درمان فشارخون بالا است كه سبب پارگي رگ خوني ضعيف ميشود.

عوامل خطر زاي سكته مغزي:

بيماري  هاي مزمن ،فشارخون بالا ،كلسترول بالا،ديابت ،چاقي رفتارها،سيگار،ورزش نكردن،نوشيدن الكل

تغذيه پيروي كردن از رژيم غذايي نامناسب ميتواند خطر بروز سكته مغزي را افزايش دهدمصرف بيش از اندازه چربي وكلسترول ميتواند سبب بروز بيماري فشار خون شود.مصرف بيش از اندازه كالري سبب بروز اضافه وزن وچاقي ميشود با پيروي كردن از رژيم غذايي حاو ي سبزيجات ،ميوه غلات وكالري سبب بروز اضافه وزن وچاقي ميشود .با پيروي كردن از رژيم غذايي حاوي سبزيجات،ميوه فغلات وماهي ميتوان از بروز سكته مغزي جلوگيري كرد.

عوامل خطرزايي كه در كنترل شما نيست وكهنسالي ،وجود سابقه سكته مغزي در خانواده ،جنسيت(سكته مغزي مردان را بسيار بيشتر از زنان تهديد ميكند ولي ميزان مرگ ومير در اثر وقوع سكته مغزي در زنان بيشتر است.

 

صدمات بلند مدت ناشي از سكته مغزي :

ميزان صدمات وارده به افراد واز دست رفتن توانايي آنها به شدت سكته مغزي سن وسرعت عمل در درمان وفاكتورهاي ديگر بستگي دارد.نوع صدمه و اسيب ديدن بستگي به مكان آسيب ديده مغز دارد.مشكلات متداول پس از بروز سكته مغزي عبارتند از بي حس شدن، از كار افتادن دست ها وپاها،از ميان رفتن توانايي راه رفتن ، از ميان رفتن ديد چشمها وناتواني در بلع غذا ،ناتواني در سخن گفتن وبرقراري ارتباط ،مشكلات ميتوانند دايمي باشند .اما تعدادي از افراد مي توانند بسياري از توانايي شان را باز يابند

توان بخشي سكته مغزي:

گفتار درماني ،توانبخشي محور درمان عوارض سكته مغزي است.گفتار درمانگران مي توانند به افراد براي به دست اوردن مهارتهايشان ومواجه شدن باناتواني ها كمك كنند.نتيجه گفتار درماني در هربيمار متفاوت است.براي افرادي كه توانايي سخن گفتن را از دست داده اند ويا  مشكل دربلع دارندگفتار درماني ضروري است.

توان بخشي بدني:

ناتوان شدن عضلات واز ميان رفتن تعادل بدن ازجمله متداول ترين عوارض سكته مغزي است كه ميتواند توانايي راه رفتن را از بيماران بگيردودر فعاليتهاي روزانه شان خلل ايجاد كند.توانبخشي فيزيكي(فيزيوتراپي) روش موثري است براي بدست آوردن تعادل وهماهنگي عضلات بدن.همچنين ميتواندعلايم ونشانه هاي افسردگي را در بازماندگان سكته مغزي شناسايي ودرمان كند.همچنين توانايي نوشتن،استفاده از قاشق وچنگال و... را براي بيمار تسهيل مينمايد.

روان درماني: بازماندگان سكته مغزي از احساساتي مثل ترس،خشم، اضطراب  واندوه رنج ميبرند.روان شناس يا متخصص مشاورميتواند از استراتژي هاي گوناگون براي مقابله با اين احساسات استفاده كند.متخصص مشاورهمچنين ميتواند علايم ونشانه هاي افسردگي را در بازماندگان سكته مغزي شناسايي  ودرمان كنند.

پيشگيري از بروز سكته مغزي:

سبك زندگي :افرادي كه دچار سكته مغزي شده اند براي پيشگيري از بروز دوباره سكته مغزي بايد موارد زير را رعايت كنند.پرهيز از دخانيات ،ورزش كردن وكنترل وزن،پرهيز از الكل ونمك،مصرف مواد غذاييسالم مانند ماهي سبزيجات وغلات.

داروها:داروهاي ضدلخته مانند اسپرين ووارفارين با حفظ پلاكتهاي خون(كه عاملايجاد لخته هستند).براي افرادي كه دچار سكته مغزي شده اند تجويز ميشود تا به بيداري بخش خاموش مغزشان كمك كنند.

جراحي: از طريق جراحي افراد مبتلا به سكته مغزي خفيف يا زود گذر،ميتوان پلاكتهت را از ديواره هاي شريان هاي مبتلا پاك كرد.

بالون واستنت : گاه براي باز كردن شريان كاروتيد از آنژيوپلاستي وقراردادن بالون واستنت استفاده ميشود.

 

زندگي پس از سكته مغزي:

بيش از نيمي از افرادي كه سكته مغزي تجربه كرده اند،توانايي خودرا باز مي يابند.كساني كه به اندازه كافي داروهاي متلاشي كننده خون مصرف ميكنند،ممكن است به طور كامل بهبود يابند وكساني كه دچار ناتواني شده اند ياد ميگيرند مستقل باشند