مراقبتهاي پس از زايمان طبيعي

شش هفته اول بعد اززايمان دوران نقاهت پس از زايمان (نفاس) ناميده ميشود

 

تغييرات بدن مادر پس از زايمان

رحم پس از زايمان رحم كم كم به حالت اوليه خود بازميگردد واندازه آن كوچكتر ميشود .پوشش ضخيمي كه در ديواره رحم براي لانه گزيني جنين تشكيل شده بود ابتدا به شكل ترشحات خوني وسپس ترشح قهوه اي رنگ وپس از حدود 10 روز به صورت ترشحات زرد يا سفيد رنگ از مهبل خارج ميشود.در برخي از خانمها خونريزي در حد لكه بيني حتي تا حدود 40 رو ز پس از زايمان نيز ادامه دارد.در اكثر مادراني كه كودك خود را شير ميدهند بمدت 5 تا 6 روز بعد از زايمان وگاهي تا زماني كه تغذيه كودك با شير مادر ادامه دارد ، قاعدگي اتفاق نميفتد ولي در زناني كه كودك خود را از پستان شير نمي دهند، معمولاقاعدگي حدود 4 تا 8 هفته بعد از زايمان اتفاق ميفتد.گاهي اولين قاعدگي غير عادي وتوام با خروج لخته است ونبايد موجب نگراني شود ولي در صورت ادامه اين وضعيت بايد به پزشك مراجعه شود.

 

-اندوه پس از زايمان برخي مادران در روزهاي اول پس از زايمان احساس اندوه وغم بي دليل ميكنند.كه كعمولا زودگگذر استودر افراد مختلف شدت آن متفاوت مياشد.اگر اين حالت طولاني شود با پزشك مشورت شود.

 

علايم خطر پس از زايمان:

-تب ولرز وسرگيجه ورنگ پريدگي

-خونريزي بيش از ميزان قاعدگي در هرزمان ويا ادامه خونريزي بيش ازحد

-درد و ورم درناحيه بخيه ها

-هرگونه درد قرمزي وتورم پستانها

-لمس توده يا درد وتورم وخروج ترشحات چركي از محل بخيه ها

خروج ترشحات چركي وبدبو ازمهبل

-درد زير دل يا درد ساق پا

-بي اختياري دفع ادرار ومدفوع –درد ياسوزش هنگام ادراركردن وتكرر ادرار

 

مراقبتهاي پس از زايمان:

تغذيه: رژيم عذايي مادران شيده بعد از زايمان در مقايسه با غذاي زنان باردار نياز به كالري وپروتئين بيشتري دارد.زيرا بايد پروتئين ،كلسيم وساير مواديكه مادر در اثر شيردهي از دست ميدهدتامين شود.ضمنا براي جلوگيري از كم خوني وكمبود ويتامينهامصرف روزانه يك قرص آهن ويك قرص مولتي ويتامين تا سه ماه پس از زايمان براي مادر تجويز ميشود.اين تفاوت تغذيه از نظر كميت چندان تفاوتي ندارد.بلكه تامين كيفيت تغذيه مورد توجه است.در زمان شيردهي از مصرف غذاهاي نفاخ وحساسيت زا مثل گوجه فرنگي،پياز ،كلم،شكلات وادويه خودداري شود.

 

مراقبت از نوك پستان:شيرمادرعلاوه برمزايايي كه دارد.احتياجات تغذيه اي نوزاد را در 4تا6 ماه اول زندگي برطرف ميكند.براي تغذيه نوزاد با شير مادر لازم است مراقبت مناسب از پستان مادر بعمل آيد.خانم شيرده بايد نوك پستان را كاملا تميزنگه دارد.البته شستن نوك پستان در هربار تغذيه نوزادوهمچنين استفادهاز صابون توصيه نميشود.فقط خانمهاي شيرده پستانهاي خود را يك بار در روز شسته واجازه دهندتا درمعرض هواخشك شود..در بعضي مادران شيرده بايد نوك پستان را كاملا تميز نگه دارد.البته شستن نوك پستان در هربار تغذيه نوزاد وهمچنين استفاده از صابون توصيه نميشود.فقط خانمهاي شيره پستانهاي خودرا يكبار در روز شسته واجازه دهندتا درمعرض هوا خشك شود.در بعضي مادران شيرده بدليل وضعيت نادرست شيردهي،درحالتي كه شيرخوار به قدركافي از هاله پستان را دردهان قرارنداده وفقط نوك پستان را مي مكد،نوك پستان زخم ميشود مادر ميتواند براي كمك به بهبود زخم يا شقاق نوك پستان ،بعد از تغذيه نوزاد يك قطره از شيرخود را روي نوك وهاله پستان قراردهد در اين مواقع بهتر است مادر به شيردهي ادامه داده ودرصورت نياز به پزشك ياماما مراجعه نمايداستفاده از صابون،كرمها ومحلولهاي دارويي وشستشوي زياد به پستان توصيه نميشود.زيرا احتمال آسيب را بيشتر ميكند.در روزهاي اول بعد از زايمان كه شير در پستانها ترشح ميشود پستانهاپرشير،بزرگ،سفت ودردناك ميشود.در اين حالت نوزاد نميتواند نوك پستان وهاله آن را در دهان خود قرار دهدوبه اندازه كافي شير بخورد.در نتيجه پستانها كاملا تخليه نميشود.در چنين مواردي تخليه شير از پستان باعث نرم شدن آن ميشود.بهترين اقدام مكيدن فوري شيرخوار است.مادر ابتدابا يك حوله تميز وگرم پستان خود راكمپرس كند يا دوش آب گرم بگيرد وپس ازماساژ ملايمپستاننوزاد خود را تغذيه نمايد.اگر نوزاد قادر به مكيدن نباشدمادر ميتواند شير خودرا نوشيده وبا فنجان وقاشق به شيرخوار بخوراند.

گاهي با ورود ميكروب به مجاري شير ،پستان دچار عفونتميشود در اين گونه موارد قسمتي از پستان فوق العاده دردناك متورم وقرمز ميشود كه آن را ماستيت مي گويند.اين حالت در مراحل پيشرفته منجربه آبسه پستان ميشود.در ماستيت نيز مهم ترين مسئله تخليه شير از پستان است.براي اينكه مادر كمتر احساس درد كند بهتر است شيردهي را از پستان سالم شروع نمايد .اگر مادر مايل به شيردهي از پستان مبتلانيست توصيه ميشود شيررادوشيده وبا فنجان به نوزاد بدهد در صورت بروز عفونت پستان حتما به پزشك مراجعه شود.

نزديكي بعد از زايمان مادران به علت درد ناشي از بخيه تمايل به نزديكي ندارندتا زماني كه خونريزي ادامه دارد وبخيه ها كاملا ترميم نشده.داشتن نزديكي صلاح نيست معمولا بهبود محلهاي بخيه هاي ناحيه تناسلي حدود 20روز طول ميكشدتا زماني كه مادر احساس راحتي نكرده وتمايل نزديكي ندارداز آن بپرهيزد

-يبوست :اغلب خانمها در روزهاي اول بعد از زايمان معمولا دچار يبوست ميشود.به محض شروع فعاليت روزانه اين حالت از بين ميرود.رژيم غذايي مناسب ومواد غذايي داراي يفبر مثل سبزيجات وميوه به رفع يبوست كمك ميكند.

 

دردهاي پس از زايمان:به علت انقباض رحم براي خروج لخته هاي خون باقي مانده گاهي در روزهاي اول پس از زايمان دردهاي شبيه درد قاعدگي وجود داردكه به پس درد موسوم است.اين درد با شيردهي بيشترميشودكه علت آن وجود هورموني است كه در شيردهي ترشح شده وباعث انقباض رحم ميگردد.اگر درد شديد ومداوم شده همراه با تب وخونريزي باشد.سريعا به پزشك مراجعه شود.

 

تنظيم خانواده: بهترين فاصله بين زايمانها 3تا 4 سال توصيه شده است.حاملگي زير 18 سال وبالاي 35 سال هم سلامت مادر را بخطر مي اندازد وهم به سلامت جنين ونوزاد آينده خطر ساز است.زمان شروع استفاده از روش انتخاب شده براي مادران شيرده وغير شيرده متفاوت است.بدين ترتيب كه بايد مادراني كه فقط با شير خود نوزادشان را تغذيه ميكنند40روز پس از زايمان ومادراني كه اصلا شيرخود را به نوزاد نميدهنديا از شير كمكي استفاده ميكنند 20روز پس از زايمان استفاده از روش پيشگيري را آغاز نمايند.

توصيه ميشود هرچه زودتر براي رعايت فاصله گذاري بين فرزندان وحفظ سلامت خودروش پيشگيري از بارداري مناسبي را باهم فكري هم ومشورات با كاركنان بهداشتي انتخاب كنيد.

توصيه ميشود هرچه زودتر براي رعايت فاصله گزاري بين فرزندان وحفظ سلامت خانواده  خودروش پيشگيري از بارداري مناسبي را باهمفكري هم ومشورت با كاركنان بهداشتي انتخاب كنيد

 

.