هيستروسكوپي(مشاهده رحم ازطريق آندوسكوپ)
- شرح روش
هيستروسكوپي عبارتي است كه از دو كلمه هيسترو به معني رحم و اسكوپي به نام ديدن تشكيل شده است و روشی تشخيصي، درماني است که در بيماري‌هاي زنان و نازايي کاربرد دارد. هيستروسكوپي يك وسيله مهم در بررسي ناباروري است.
- انواع هیستروسکوپی
- شرایط انجام هیستروسکوپی
- هيستروسكوپي تشخيصي را مي‌توان در كلينيك‌هاي سرپايي یا بیمارستان تحت شرايط بيهوشي عمومي يا موضعي انجام داد.
- حدود 30 دقيقه وقت براي انجام آن لازم خواهد بود.
- بهترین زمان انجام هیستروسکوپی، بلافاصله بعد از اتمام قاعدگی (بعد از پاکی) یا نهایتاً یک هفته بعد از اتمام قاعدگی است. در این زمان بهترین امکان برای پزشک جهت مشاهده درون رحم وجود دارد.
- انجام هیستروسکوپی در زنان یائسه، در هر زمانی ممکن است.
- دلایل انجام
از علل انجام این روش می توان به درمان موارد زیر اشاره کرد:
- ميوم‌هاي داخل رحم
- پوليپ (توده بافتي) ديواره داخل رحمي
- ناهنجاري‌هاي مادرزادي دیواره رحم.
- تشخیص علت خونريزي‌هاي شديد دوران قاعدگي، قاعدگي‌هاي طولاني مدت، خونريزي و لکه بيني در فواصل بين قاعدگي
- ارزيابي بيماران نابارور
- تشخیص سقط مکرر هنگامی‌که زن بیش از دو بار سقط جنین متوالی داشته است.
- برداشتن بافت‌های زخم (چسبندگی) که ممکن است به علت عفونت یا ناشی از عمل جراحی پیشین باشد.
- تشخیص علل دردهای لگنی
- شناسایی محل (IUD) آ.یو.دی جابه جا شده
- عوارض
- دردهای شکمی یک الی دو روز، احساس ضعف و غش، احساس تهوع (مربوط به داروهای بیهوشی)، خشکی و درد گلو تا چند روز
- عفونت لوله‌های رحمی و رحم
- احتمال سوراخ شدن رحم
- عارضه نادر ديگري که مربوط به محلول مصرف‌شده براي باز کردن لوله‌هاي رحمي مي‌باشد ادم ريه، اختلال تنفسي، اختلالات انعقادي، کاهش حرارت بدن و واکنش‌هاي شديد آلرژي و حساسیتی عارضه‌ای نادر به دنبال استفاده از محلول مصرف شده جهت بازکردن لوله‌های رحمی است.
- صدمه به اندام‌هاي داخل شکمي و خونريزي
- روش انجام هیستروسکوپی
ابتدا فرد در وضعيت مناسب قرار مي‌گيرد سپس اولين قدم در هيستروسكوپي باز كردن دهانه رحم به كمك يك‌سري از وسايل گشادكننده است. پس از باز شدن مجراي دهانه رحم هيستروسكوپ را كه بصورت يك تلسكوپ نوراني است از دهانه رحم عبور داده و در قسمت تحتاني رحم قرار مي‌دهند. سپس يك مايع شفاف مانند گاز دي‌اكسيد كربن را به كمك وسيله مخصوص به داخل رحم تزريق مي‌كنند. اين مايع يا گاز حفره رحم را متسع كرده، خون و ذرات اضافي را دور كرده و اين امكان را براي پزشك فراهم مي‌آورد تا مستقيماً ساختمان داخلي رحم را مشاهده نمايد.
پزشك بطور منظم پوشش داخل دهانه رحم، پوشش داخلي رحم و سوراخ داخلي لوله‌هاي رحمي يعني جايي كه به رحم متصل مي‌شوند را بررسي مي‌كند. برخي از جراحان پس از اتمام هيستروسكوپي يك نمونه را از خراشيدن قسمت داخلي حفره رحم بدست آورده و آن را جهت بررسي پاتولوژيكي به آزمایشگاه ارسال مي‌كنند.
- تفاوت هیستروسکوپی تشخیصی و درمانی
با هيستروسکوپي درماني مي‌توان بسياري از ضايعات کشف شده در جريان هيستروسکوپي تشخيصي را درمان کرد. هيستروسکوپي درماني هم‌زمان با لاپاروسکوپي تشخيصي نيز قابل انجام است. روش انجام هر دو نوع هيستروسكوپي مشابه است با اين تفاوت كه وسايل مورد نياز جراحي مانند قيچي‌ها، گيره‌هاي نمونه برداری، وسايل الكتروكوتر ( وسایل سوزاندن سر عروق) و گيره‌هاي مختلف را بايستي از طريق كانال هيستروسكوپ جراحي وارد رحم كرد و ميوم‌هاي داخل رحمي، چسبندگي‌ها و پوليپ‌ها و ... را درمان کرد.
- هیستروسکوپی در موارد زیر قابل انجام نمی‌باشد
- حاملگی
- عفونت رحمی
- بیماری التهاب لگن
- عفونت های ادراری
- سرطان شناخته شده رحمی
- موارد منع بیهوشی
- مزایای هیستروسکوپی
- کاهش زمان بستری در بیمارستان
- کاهش زمان لازم برای بهبودی
- کاهش نیاز به مصرف مسکن
- جلوگیری از هیسترکتومی (عمل برداشتن رحم)
- جلوگیری از بازکردن شکم برای انجام عمل جراحی و عوارض آن
- فعالیت
- در روز جراحی و 48 ساعت پس از جراحی هیستروسکوپی، به هیچ عنوان رانندگی نکنید.
- به مدت یک هفته از ورزش کردن و بلند کردن اجسام سنگین‌تر از ۱۰ کیلوگرم اجتناب کنید.
- مي‌توانید در عرض 3 يا 2 روز پس از عمل فعاليت‌هاي عادي خود را از سر بگيرید.
- رژیم غذایی و تغذیه
- براي تسريع التيام بافت نرم و استخوان، رژيم غذايی پرپروتئين و پركالري استفاده کنید.
- جهت پیشگیری از یبوست از رژیم پرفیبر (میوه‌ها و سبزیجات) حاوی سبوس و مایعات فراوان استفاده کنید.
- بهتر است به مدت ۴۸ ساعت از نوشیدن نوشابه‌های گازدار خودداری کنید.
- صرف سبزيجات و مركبات و آب ميوه‌اي تازه حاوي ویتامین ث(C)، می‌تواند به بهبود سريعتر زخم كمك كند.
- در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
- جهت پی گیری درمان در زمان مشخص شده
- تب بیش از 38 درجه سانتی گراد
- درد شدید شکمی
- ورم شدید کل بدن
- ترشحات یا خونریزی شدید واژینال
- مشکل در دفع ادرار و تنگی نفس
