1402/08/10 12:00:35
كاتاراكت(آب مرواريد)
- شرح بیماری
آب‌مروارید عبارت است از كدر شدن عدسي چشم. عدسي چشم یک ساختار شفاف و انعطاف‌پذير در نزديكي جلوی کره چشم است. عدسي كمك مي‌كند تا اشیائی که چشم به آن‌ها نگاه مي‌كند تار به نظر نرسند و نیز در شکست و تمركز نور روي شبكيه نقش دارد. عدسي رگ خونی ندارد و توسط زجاجيه كه در اطراف آن قرار دارد تغذیه می‌شود.
اگر تصلب شرايين( گرفتگی و تنگی عروق خونی) موجب عدم تغذيه مناسب زجاجيه شود، عدسی چشم نيز منبع تغذيه خود را از دست خواهد داد( اين مشکل اغلب در سنين پيري رخ مي‌دهد). سپس شفافيت و انعطاف‌‌پذيري عدسی کم مي‌شود و آب‌‌مرواريد اتفاق مي‌افتد. آب‌‌مرواريد ممكن است در یک یا هردو چشم تشكيل شود. البته در اين حالت، سرعت رشد آب‌مروارید در دو چشم ممكن است متفاوت باشد
- علائم
- تیرگی یا تاری دید
- دوبینی در یک چشم
- افزایش مشکل دید در شب
- حساسیت به نور و روشنایی زننده
- دیدن «هاله» در اطراف نور
- تغییرات مکرر نمره عینک یا لنز طبی
- نیاز به نور روشن برای خواندن و فعالیت‌های دیگر
- كدر شدن و به رنگ سفيد شيري درآمدن مردمك‌ها (تنها در مراحل پيشرفته).
- علل شایع
از عللی که باعث ایجاد آب‌مروارید در فرد می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- روند طبيعي پيري
- آسيب به چشم
- در بيماري‌هایي كه قندخون بالاست، مثل ديابت (مرض قند)
- علل ارثي و نيز اثرات سرخچه روي چشم جنيني كه مادرش در اوايل حاملگي مبتلا به اين بيماري مي‌شود.
- سایر موارد
- عوارض احتمالی
به دنبال ایجاد آب‌مروارید عوارض زیر در فرد ایجاد می‌شود:
- از دست دادن بینایی
- عوارض پس از عمل جراحي، ازجمله پارگي چشم، چسبندگي‌ها، عفونت و جدا شدن شبكيه از محل خود که به ندرت ممکن است اتفاق بیفتد.
- تشخیص
- تشخیص توسط پزشک با اخذ شرح‌حال و معاینه دقیق بیمار صورت می‌پذیرد. در صورت نیاز از دیگر روش‌های تشخیصی ازجمله موارد زیر استفاده می‌شود:
- معاينه چشم با دستگاه، تشخيص آب‌‌مرواريد را تأييد مي‌كند.
- خواندن تابلوی بینایی‌سنجی: در این روش سنجش، یک چشم پوشانده می‌شود و از شما خواسته می‌شود که با چشم دیگر حروف موجود بر روی تابلو را بخوانید. پزشک با توجه به توانایی در تشخیص یا عدم تشخیص حروف کوچک‌تر موجود بر روی تابلو، بیماری شما را تشخیص می‌دهد.
- استفاده از لامپ شکافی( اسلیپ لمپ): این لامپ با استفاده از یک نور خطی شدید، قرنیه، عنبیه، عدسی و فضای بین عنبیه و قرنیه را روشن می‌کند. این روش این امکان را ایجاد می‌کند تا پزشک این ساختارها را در بخش‌های کوچک بررسی نماید.
- انبساط چشم‌ها( معاینه شبکیه): جهت آمادگی برای معاینه شبکیه، پزشک قطره گشادکننده در چشم می‌ریزد تا مردمک‌ها کاملاً باز شوند. با این کار معاینه پشت چشم‌ها( شبکیه) تسهیل می‌شود. پزشک با استفاده از لامپ شکافی یا ابزار خاصی برای معاینه ته چشم لنزها را برای علائم آب‌مروارید معاینه می‌کند.
- درمان
- استفاده از عینک: بعضي آب‌‌مرواريدها آن‌قدر در بينايي اختلال ايجاد نمي‌كنند كه نيازمند جراحي باشد و می‌توان در هنگام سیر تشکیل آب‌مروارید از عینک استفاده کرد.
- عمل جراحی: روش درمان مؤثر آب‌مروارید عمل جراحی می‌باشد. تصمیم این که جراحی برای شما مناسب است یا نه به پزشکتان بستگی دارد. ازآنجا که آب‌مروارید آسیبی به چشم نمی‌رساند، چشم‌پزشکتان زمانی جراحی آب‌مروارید را توصیه می‌کنند که با عینک‌های تجویزی دید واضح نشده باشد و زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده باشد. مثل اینکه فعالیت‌های معمولی زندگی مانند خواندن یا رانندگی در شب را دچار اختلال کرده باشد یا اینکه بینایی بدتر شده باشد و در چشم التهاب و فشار ایجاد شود.
جراحی:
بسته به نوع آب‌مروارید و شرایط بیمار یکی از روش‌های درمانی زیر برای شما مورداستفاده قرار می‌گیرد:
روش داخل کپسولي
- عدسي به همراه کپسول احاطه‌کننده آن از چشم خارج مي‌شود و درنتیجه جایي براي کارگذاري لنز داخل چشمي باقي نمي‌ماند.
- اين روش در حال حاضر تقریباً کنار گذاشته شده و فقط در موارد خاصي؛ مثلاً زماني که لنز دچار نيمه دررفتگي است و امکان حفظ کپسول عدسي وجود ندارد، به‌کار مي‌رود.
روش خارج کپسولی
- پس از باز کردن قسمت قدامي کپسول عدسي، محتويات آن خارج شده و درنتیجه از محفظه کپسول عدسي مي‌توان به‌عنوان محل کارگذاري لنز داخل چشمي استفاده کرد. اين روش خود به دو شکل است: 1-با برش بزرگ و 2- با برش کوچک.
روش خارج کپسولی با برش بزرگ
- محل اتصال قرنيه به صلبيه حدود 9 تا 11 ميلي‌متر باز مي‌شود و پس از باز کردن کپسول قدامي، هسته عدسي خارج مي‌شود و پس از شستن مواد باقي‌مانده عدسي، لنز داخل چشمي کار گذاشته مي‌شود و محل برش با 6 تا 9 عدد بخيه بسته مي‌شود.
- حدود دو تا سه ماه بعد بخيه‌ها برداشته مي‌شوند.
- پس حدود دو تا سه ماه طول مي‌کشد تا بينایي به حد نسبتاً طبيعي برسد. بنابراين عيب اصلي اين روش را مي‌توان در طولاني بودن دوره نقاهت آن دانست.
- ازآنجایی که با اين روش معمولاً مقداري آستيگماتيسم ايجاد مي‌شود؛ ممکن است بينايي صد در صد نشده و براي اصلاح آن نياز به عينک دور باشد. هم‌اکنون اين روش با روش خارج کپسولي با برش کوچک
( فیکو) جایگزین شده است.
روش خارج کپسولی با برش کوچک
- از برش حدود 3 ميلي‌متري براي خارج کردن محتويات عدسي استفاده مي‌شود. به اين معني که هسته عدسي در داخل چشم خرد شده و سپس از طريق ساکشن از چشم خارج مي‌شود.
- این روش خود به دو نوع فيکو امولسيفيکيشن و فیکو لیزر تقسیم‌بندی می‌شود.
- در روش فیکوامولسیفیکیشن براي خرد کردن هسته عدسي از انرژي امواج صوتی استفاده می‌شود.
- در روش فیکو لیزر برای خرد کردن هسته عدسی از انرژی لیزر استفاده می‌شود.
- داروها
- جهت تسکین درد از داروی مسکن تجویزشده طبق دستور پزشک استفاده نمایید.
- داروهای تجویزشده توسط پزشک( مانند آنتی‌بیوتیک در ساعات معین) را طبق دستور و تا اتمام کامل مصرف نمایید و از مصرف خودسرانه دارو خودداری کنید.
- بهتر است قطره توسط فرد دیگری در چشم شما چکانده شود.
- در هنگام چکاندن قطره نباید نوک قطره‌چکان با سطح قرنیه، مژه‌ها یا پلک تماس پیدا کند.
- درصورتی که که بیش از یک نوع قطره استفاده می‌کنید قطره دوم حداقل 5 دقیقه بعد از قطره اول ریخته شود.
- بعد از چکاندن قطره حداقل یک دقیقه چشم‌ها را ببندید و از پلک زدن‌های شدید خودداری کنید.
- دقت کنید برچسب روی قطره‌ها کنده نشود و هر قطره را پس از مصرف در جلد خود قرار دهید.
- سعی نمایید قطره بازشده را در حرارت عادی( 25 درجه سانتی‌گراد) نگه‌داری نموده و حداکثر تا 3 هفته پس از بازنمودن درپوش از آن استفاده کنید. از یخ‌زدگی دارو و قرار دادن آن در گرمای شدید جلوگیری کنید.
- در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
- درد چشم
- قرمزی، حساسیت به نور
- کاهش دید
- ترشح چرکی
- در صورت بروز دیگر علائم نگران‌کننده