1402/01/03 09:32:37

اسهال واستفراغ در كودكان

  1. شرح بیماری‌

عبارت‌ است از التهاب و عفونت‌ لوله‌ گوارش‌ كه‌ غالباً می‌تواند باعث‌ به‌ هم‌ خوردن‌ ناگهانی‌ و گاهی‌ شدید وضعیت گوارشی‌ شود. گاستروآنتریت (اسهال و استفراغ) در تمام‌ سنین‌ روی‌ می‌دهد اما در كودكان‌ كم‌ سن و سال‌ (5-1 سال‌) و افراد بالای‌ 60 سال‌ شدیدتر است‌.

 

  1. علائم‌
  • تهوع‌ و گاهی‌ استفراغ‌
  • بی‌اشتهایی‌
  • تب
  • ‌ضعف
  • ‌دل‌پیچه‌، درد، یا حساس‌ بودن‌ شكم‌ هنگام‌ لمس‌
  • اسهال‌ كه‌ می‌تواند از روزانه‌ 3-2 بار اجابت‌ مزاج‌ شل‌ تا تعداد زیادی‌ اجابت‌ مزاج‌ آبكی‌ متغیر باشد.

 

  1. علل‌ شایع

از علل ایجاد این عارضه به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:

  • انواع‌ مختلفی‌ از ویروس‌ها، باكتری‌ها، یا انگل‌ها كه‌ غذا یا آب‌ را آلوده‌ می‌كنند.
  • مصرف‌ داروهای مسهل‌‌ قوی‌
  • تغییر در باكتری‌هایی‌ كه‌ معمولاً در روده‌ها وجود دارند
  • وجود سموم‌ شیمیایی‌ در بعضی‌ گیاهان‌، غذاهایی‌ دریایی‌ یا غذاهای‌ آلوده‌
  1. عوامل خطر
  • افراد بالای‌ 60 سال
  • ‌نوزادانی یا شیرخوارای
  • ‌رژیم‌ غذایی‌ نامناسب
  • ‌سوء مصرف‌ الكل
  • ‌مسافرت‌ به‌ مناطق‌ نامناسب‌ از نظر بهداشتی
  • ‌مصرف‌ بعضی داروها

 

  1. عواقب‌ مورد انتظار
  • استفراغ‌ و اسهال‌ معمولاً در عرض‌ 5-2 روز برطرف‌ می‌شود، اما بزرگسالان‌ ممكن‌ است‌ تا یك‌ هفته‌ دچار ضعف‌ و خستگی‌ باشند.

 

  1. عوارض‌ احتمالی‌

به دنبال این بیماری كم‌ آبی‌ شدید كه‌ نیازمند مایع درمانی و حتی تزریق سرم‌ باشد تنها عارضه این بیماری می‌باشد.

 

 

  1.  تشخیص و درمان‌

پس از شرح حال و معاینه اقدامات‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آزمایش‌ خون‌ و مدفوع‌ باشد. درمان‌ معمولاً حمایتی‌ است‌ (استراحت‌، مایعات‌). معمولاً لزومی‌ندارد افرادی‌ كه‌ گاستروآنتریت‌ (اسهال و استفراغ) غیر عفونی دارند از بقیه‌ جدا شوند.

  1. فعالیت‌
  • تا زمانی‌ كه‌ تهوع‌، استفراغ‌، اسهال‌ و تب برطرف نشده‌ باشند در رختخواب‌ استراحت‌ كنید.

 

  1. رژیم‌ غذایی  و تغذیه ‌

به دنبال اسهال و استفراغ رژیم غذایی خود را به صورت زیر تنظیم نمائید:

  • مایعات‌ رقیق‌ بنوشید.
  • پس‌ از متوقف‌ شدن‌ اسهال‌ و استفراغ‌، مقادیر كمی ‌از مایعات‌ رقیق‌ مانند چای‌ و سوپ‌ رقیق‌ بنوشید.
  • اگر تا 12  ساعت‌ بعد از مصرف مایعات‌ مشكلی‌ پیش‌ نیامد، مقادیر كمی ‌از غذاهای‌ نرم‌ مانند غلات‌، برنج‌، تخم‌مرغ‌، یا سیب‌زمینی‌ پخته‌ شده‌، و ماست‌ بخوریـد.
  • اگـر تا 3-2 روز با غذاهای‌ نرم‌ مشكلی‌ پیش‌ نیامد، تدریجاً رژیم‌ عادی‌ خود را از سر گیرید.
  • از خوردن‌ یا آشامیدن‌ موارد زیر تا چند روز بعد خودداری‌ كنید:

الكل‌، غذاهای‌ پر ادویه‌ (پیتزا، اسپاگتی‌، پیاز)، سس‌ گوشت‌، سبزیجات‌ و میوه‌های‌ خام‌، سس‌ سالاد، قهوه‌ و شیر، آب­میوه­های صنعتی

  • به کودک غذاهای پتاسیم­دار مانند: موز نارس و سیب زمینی بدهید.
  • برای جبران آب از دست رفته کودک به وی مایعات مانند دوغ و ا.آر.اس (ORS) بدهید.

 

  1. داروها
  • معمولاً هیچ‌ دارویی‌ مورد نیاز نیست‌، اما اگر گاستروآنتریت (اسهال و استفراغ) شدید یا طولانی‌مدت‌ باشد، امكان‌ دارد داروی ضد تهوع‌ و گاهاً ضد اسهال ‌تجویز شود. همچنین امكان‌ دارد برای بعضی‌ از باكتری‌ها و انگل‌ها درمان آنتی ‌بیوتیكی‌ اختصاصی‌ مورد نیاز باشد.

 

  1. در چه شرایطی‌ به‌ پزشك‌ مراجعه‌ نمایید؟
  • تورم‌ شكم‌
  • وجود مخاط‌ یا خون‌ در اجابت‌ مزاج‌
  • تب‌ بالا
  • استفراغ‌ و اسهال‌ پس‌ از درمان  
  • در صورت بروز علائم‌ كم‌آبی‌ مانند خشكی‌ دهان‌، پوست‌ چروكیده‌، تشنگی‌ زیاد، یا كاهش‌ ادرار، چشمان گود افتاده
  • درد شدید در شكم‌ یا راست‌ روده‌، خصوصاً دردی‌ كه‌ از وسط‌ شكم‌ شروع‌ شود و تدریجاً به‌ قسمت‌ پایینی‌ شكم‌ در سمت‌ راست‌ تغییر مكان‌ دهد.
  • سن کمتر از 6 ماه
  • در صورت بروز عدم تحمل خوراکی (استفراغ­های مکرر)

 

 

 

 

 

  1. شرح بیماری‌

عبارت‌ است از التهاب و عفونت‌ لوله‌ گوارش‌ كه‌ غالباً می‌تواند باعث‌ به‌ هم‌ خوردن‌ ناگهانی‌ و گاهی‌ شدید وضعیت گوارشی‌ شود. گاستروآنتریت (اسهال و استفراغ) در تمام‌ سنین‌ روی‌ می‌دهد اما در كودكان‌ كم‌ سن و سال‌ (5-1 سال‌) و افراد بالای‌ 60 سال‌ شدیدتر است‌.

 

  1. علائم‌
  • تهوع‌ و گاهی‌ استفراغ‌
  • بی‌اشتهایی‌
  • تب
  • ‌ضعف
  • ‌دل‌پیچه‌، درد، یا حساس‌ بودن‌ شكم‌ هنگام‌ لمس‌
  • اسهال‌ كه‌ می‌تواند از روزانه‌ 3-2 بار اجابت‌ مزاج‌ شل‌ تا تعداد زیادی‌ اجابت‌ مزاج‌ آبكی‌ متغیر باشد.

 

  1. علل‌ شایع

از علل ایجاد این عارضه به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:

  • انواع‌ مختلفی‌ از ویروس‌ها، باكتری‌ها، یا انگل‌ها كه‌ غذا یا آب‌ را آلوده‌ می‌كنند.
  • مصرف‌ داروهای مسهل‌‌ قوی‌
  • تغییر در باكتری‌هایی‌ كه‌ معمولاً در روده‌ها وجود دارند
  • وجود سموم‌ شیمیایی‌ در بعضی‌ گیاهان‌، غذاهایی‌ دریایی‌ یا غذاهای‌ آلوده‌
  1. عوامل خطر
  • افراد بالای‌ 60 سال
  • ‌نوزادانی یا شیرخوارای
  • ‌رژیم‌ غذایی‌ نامناسب
  • ‌سوء مصرف‌ الكل
  • ‌مسافرت‌ به‌ مناطق‌ نامناسب‌ از نظر بهداشتی
  • ‌مصرف‌ بعضی داروها

 

  1. عواقب‌ مورد انتظار
  • استفراغ‌ و اسهال‌ معمولاً در عرض‌ 5-2 روز برطرف‌ می‌شود، اما بزرگسالان‌ ممكن‌ است‌ تا یك‌ هفته‌ دچار ضعف‌ و خستگی‌ باشند.

 

  1. عوارض‌ احتمالی‌

به دنبال این بیماری كم‌ آبی‌ شدید كه‌ نیازمند مایع درمانی و حتی تزریق سرم‌ باشد تنها عارضه این بیماری می‌باشد.

 

 

  1.  تشخیص و درمان‌

پس از شرح حال و معاینه اقدامات‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آزمایش‌ خون‌ و مدفوع‌ باشد. درمان‌ معمولاً حمایتی‌ است‌ (استراحت‌، مایعات‌). معمولاً لزومی‌ندارد افرادی‌ كه‌ گاستروآنتریت‌ (اسهال و استفراغ) غیر عفونی دارند از بقیه‌ جدا شوند.

  1. فعالیت‌
  • تا زمانی‌ كه‌ تهوع‌، استفراغ‌، اسهال‌ و تب برطرف نشده‌ باشند در رختخواب‌ استراحت‌ كنید.

 

  1. رژیم‌ غذایی  و تغذیه ‌

به دنبال اسهال و استفراغ رژیم غذایی خود را به صورت زیر تنظیم نمائید:

  • مایعات‌ رقیق‌ بنوشید.
  • پس‌ از متوقف‌ شدن‌ اسهال‌ و استفراغ‌، مقادیر كمی ‌از مایعات‌ رقیق‌ مانند چای‌ و سوپ‌ رقیق‌ بنوشید.
  • اگر تا 12  ساعت‌ بعد از مصرف مایعات‌ مشكلی‌ پیش‌ نیامد، مقادیر كمی ‌از غذاهای‌ نرم‌ مانند غلات‌، برنج‌، تخم‌مرغ‌، یا سیب‌زمینی‌ پخته‌ شده‌، و ماست‌ بخوریـد.
  • اگـر تا 3-2 روز با غذاهای‌ نرم‌ مشكلی‌ پیش‌ نیامد، تدریجاً رژیم‌ عادی‌ خود را از سر گیرید.
  • از خوردن‌ یا آشامیدن‌ موارد زیر تا چند روز بعد خودداری‌ كنید:

الكل‌، غذاهای‌ پر ادویه‌ (پیتزا، اسپاگتی‌، پیاز)، سس‌ گوشت‌، سبزیجات‌ و میوه‌های‌ خام‌، سس‌ سالاد، قهوه‌ و شیر، آب­میوه­های صنعتی

  • به کودک غذاهای پتاسیم­دار مانند: موز نارس و سیب زمینی بدهید.
  • برای جبران آب از دست رفته کودک به وی مایعات مانند دوغ و ا.آر.اس (ORS) بدهید.

 

  1. داروها
  • معمولاً هیچ‌ دارویی‌ مورد نیاز نیست‌، اما اگر گاستروآنتریت (اسهال و استفراغ) شدید یا طولانی‌مدت‌ باشد، امكان‌ دارد داروی ضد تهوع‌ و گاهاً ضد اسهال ‌تجویز شود. همچنین امكان‌ دارد برای بعضی‌ از باكتری‌ها و انگل‌ها درمان آنتی ‌بیوتیكی‌ اختصاصی‌ مورد نیاز باشد.

 

  1. در چه شرایطی‌ به‌ پزشك‌ مراجعه‌ نمایید؟
  • تورم‌ شكم‌
  • وجود مخاط‌ یا خون‌ در اجابت‌ مزاج‌
  • تب‌ بالا
  • استفراغ‌ و اسهال‌ پس‌ از درمان  
  • در صورت بروز علائم‌ كم‌آبی‌ مانند خشكی‌ دهان‌، پوست‌ چروكیده‌، تشنگی‌ زیاد، یا كاهش‌ ادرار، چشمان گود افتاده
  • درد شدید در شكم‌ یا راست‌ روده‌، خصوصاً دردی‌ كه‌ از وسط‌ شكم‌ شروع‌ شود و تدریجاً به‌ قسمت‌ پایینی‌ شكم‌ در سمت‌ راست‌ تغییر مكان‌ دهد.
  • سن کمتر از 6 ماه
  • در صورت بروز عدم تحمل خوراکی (استفراغ­های مکرر)
  1. شرح بیماری‌

عبارت‌ است از التهاب و عفونت‌ لوله‌ گوارش‌ كه‌ غالباً می‌تواند باعث‌ به‌ هم‌ خوردن‌ ناگهانی‌ و گاهی‌ شدید وضعیت گوارشی‌ شود. گاستروآنتریت (اسهال و استفراغ) در تمام‌ سنین‌ روی‌ می‌دهد اما در كودكان‌ كم‌ سن و سال‌ (5-1 سال‌) و افراد بالای‌ 60 سال‌ شدیدتر است‌.

 

  1. علائم‌
  • تهوع‌ و گاهی‌ استفراغ‌
  • بی‌اشتهایی‌
  • تب
  • ‌ضعف
  • ‌دل‌پیچه‌، درد، یا حساس‌ بودن‌ شكم‌ هنگام‌ لمس‌
  • اسهال‌ كه‌ می‌تواند از روزانه‌ 3-2 بار اجابت‌ مزاج‌ شل‌ تا تعداد زیادی‌ اجابت‌ مزاج‌ آبكی‌ متغیر باشد.

 

  1. علل‌ شایع

از علل ایجاد این عارضه به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:

  • انواع‌ مختلفی‌ از ویروس‌ها، باكتری‌ها، یا انگل‌ها كه‌ غذا یا آب‌ را آلوده‌ می‌كنند.
  • مصرف‌ داروهای مسهل‌‌ قوی‌
  • تغییر در باكتری‌هایی‌ كه‌ معمولاً در روده‌ها وجود دارند
  • وجود سموم‌ شیمیایی‌ در بعضی‌ گیاهان‌، غذاهایی‌ دریایی‌ یا غذاهای‌ آلوده‌
  1. عوامل خطر
  • افراد بالای‌ 60 سال
  • ‌نوزادانی یا شیرخوارای
  • ‌رژیم‌ غذایی‌ نامناسب
  • ‌سوء مصرف‌ الكل
  • ‌مسافرت‌ به‌ مناطق‌ نامناسب‌ از نظر بهداشتی
  • ‌مصرف‌ بعضی داروها

 

  1. عواقب‌ مورد انتظار
  • استفراغ‌ و اسهال‌ معمولاً در عرض‌ 5-2 روز برطرف‌ می‌شود، اما بزرگسالان‌ ممكن‌ است‌ تا یك‌ هفته‌ دچار ضعف‌ و خستگی‌ باشند.

 

  1. عوارض‌ احتمالی‌

به دنبال این بیماری كم‌ آبی‌ شدید كه‌ نیازمند مایع درمانی و حتی تزریق سرم‌ باشد تنها عارضه این بیماری می‌باشد.

 

 

  1.  تشخیص و درمان‌

پس از شرح حال و معاینه اقدامات‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آزمایش‌ خون‌ و مدفوع‌ باشد. درمان‌ معمولاً حمایتی‌ است‌ (استراحت‌، مایعات‌). معمولاً لزومی‌ندارد افرادی‌ كه‌ گاستروآنتریت‌ (اسهال و استفراغ) غیر عفونی دارند از بقیه‌ جدا شوند.

  1. فعالیت‌
  • تا زمانی‌ كه‌ تهوع‌، استفراغ‌، اسهال‌ و تب برطرف نشده‌ باشند در رختخواب‌ استراحت‌ كنید.

 

  1. رژیم‌ غذایی  و تغذیه ‌

به دنبال اسهال و استفراغ رژیم غذایی خود را به صورت زیر تنظیم نمائید:

  • مایعات‌ رقیق‌ بنوشید.
  • پس‌ از متوقف‌ شدن‌ اسهال‌ و استفراغ‌، مقادیر كمی ‌از مایعات‌ رقیق‌ مانند چای‌ و سوپ‌ رقیق‌ بنوشید.
  • اگر تا 12  ساعت‌ بعد از مصرف مایعات‌ مشكلی‌ پیش‌ نیامد، مقادیر كمی ‌از غذاهای‌ نرم‌ مانند غلات‌، برنج‌، تخم‌مرغ‌، یا سیب‌زمینی‌ پخته‌ شده‌، و ماست‌ بخوریـد.
  • اگـر تا 3-2 روز با غذاهای‌ نرم‌ مشكلی‌ پیش‌ نیامد، تدریجاً رژیم‌ عادی‌ خود را از سر گیرید.
  • از خوردن‌ یا آشامیدن‌ موارد زیر تا چند روز بعد خودداری‌ كنید:

الكل‌، غذاهای‌ پر ادویه‌ (پیتزا، اسپاگتی‌، پیاز)، سس‌ گوشت‌، سبزیجات‌ و میوه‌های‌ خام‌، سس‌ سالاد، قهوه‌ و شیر، آب­میوه­های صنعتی

  • به کودک غذاهای پتاسیم­دار مانند: موز نارس و سیب زمینی بدهید.
  • برای جبران آب از دست رفته کودک به وی مایعات مانند دوغ و ا.آر.اس (ORS) بدهید.

 

  1. داروها
  • معمولاً هیچ‌ دارویی‌ مورد نیاز نیست‌، اما اگر گاستروآنتریت (اسهال و استفراغ) شدید یا طولانی‌مدت‌ باشد، امكان‌ دارد داروی ضد تهوع‌ و گاهاً ضد اسهال ‌تجویز شود. همچنین امكان‌ دارد برای بعضی‌ از باكتری‌ها و انگل‌ها درمان آنتی ‌بیوتیكی‌ اختصاصی‌ مورد نیاز باشد.

 

  1. در چه شرایطی‌ به‌ پزشك‌ مراجعه‌ نمایید؟
  • تورم‌ شكم‌
  • وجود مخاط‌ یا خون‌ در اجابت‌ مزاج‌
  • تب‌ بالا
  • استفراغ‌ و اسهال‌ پس‌ از درمان  
  • در صورت بروز علائم‌ كم‌آبی‌ مانند خشكی‌ دهان‌، پوست‌ چروكیده‌، تشنگی‌ زیاد، یا كاهش‌ ادرار، چشمان گود افتاده
  • درد شدید در شكم‌ یا راست‌ روده‌، خصوصاً دردی‌ كه‌ از وسط‌ شكم‌ شروع‌ شود و تدریجاً به‌ قسمت‌ پایینی‌ شكم‌ در سمت‌ راست‌ تغییر مكان‌ دهد.
  • سن کمتر از 6 ماه
  • در صورت بروز عدم تحمل خوراکی (استفراغ­های مکرر)