1401/12/22 12:41:37

چربي خون بالا

  1.  شرح بيماري

چربی خون به دو نوع کلی کلسترول و تری گلیسرید تقسیم می­شود و کلسترول خود به دو نوع عمده کلسترول مضر یا ال دی ال و کلسترول مفید یا اچ دی ال تقسیم می­شود. کلسترول ماده­ای است از جنس چربی و مومی شکل که در تمام سلول­های بدن وجود دارد و برای ادامه زندگی ماده­ای حیاتی و ضروری است.  

چربی خون (کلسترول) به دو طریق در بدن به وجود می­آید:

  1. بدن خودش چربی خون (کلسترول) می­سازد. بیشترین چربی خون (کلسترول) را کبد می ساز

 

2- چربی خون (کلسترول)  از طریق مصرف مواد غذایی از جمله: گوشت قرمز، مرغ، ماهی و لبنیات وارد بدن می­شود.

در اغلب اوقات افزایش میزان چربی خون (کلسترول) منجر به رسوب آن­ها در رگ­های خونی، تنگ شدن رگ­ها و در نتیجه کاهش خون‌رسانی به قلب می­شود. باریک شدن رگ­ها منجر به تصلب شریان و درنتیجه ابتلا به انواع بیماری­های قلبی می‌شود. خطر چربی خون (کلسترول)  بالا از سن 20 سالگی آغاز می‌شود و با افزایش سن این خطر افزایش می‌یابد. 

 

  1. علایم شایع
  • در اغلب اوقات چربی خـون معمولاً علائم خاصی ندارد و انجام آزمایش خون تنها راه تعیین میزان چربـی خون است.
  • در تعداد کمی از بیماران ممکن است حلقه سفید رنگی دور گودی چشم و یا رسوبات زرد رنگ چربی را در روی پلک ببینیم. این رسوبات چربی ممکن است بعضاً بر روی زانو، آرنج، کف دست، مفاصل انگشتان و یا پاشنه پا نیز دیده شوند که در این موارد باید به فکر ارثی بودن بیماری بود. علایم ذکرشده در زیر از دیگر علایم چربی خون می­باشند که در برخی مواقع ممکن است مرتبط با علایم دیگر بیماری­ها نیز باشند.
  • احساس سنگینی، خستگی یا کوفتگی در بدن
  • خواب آلودگی
  • سوزش و احساس افزایش حرارت نقاط مختلف بدن به خصوص کف پا که معمولاً در شب تشدید می­شود.
  • سردردهایی که معمولاً به صورت سنگینی سر خودنمایی می­کند.
  • خشکی و یا تلخی دهان
  • سردرد، سرگیجه، سنگینی، خواب آلودگی، تپش قلب و علایمی از این دست، بخصوص پس از مصرف غذاهای چرب؛ و تسکین این علایم با مصرف موادی مثل آبغوره، آبلیمو یا سرکه
  • افزایش تعریق بدن
  1. علل شایع
  • سابقه‌ی خانوادگی در ابتلا به چربی خون بالا
  • سبک زندگی ناسالم شامل رژیم غذایی ناسالم ( مصرف روغن‌های جامد و کره برای پخت غذا، استفاده از محصولات حیوانی، مصرف غذاهای آماده یا فست فود‌ها)
  • بی تحرکی
  • ابتلا به اضافه وزن و چاقی 
  1. عوارض احتمالی
  • ابتلا به دیابت
  • ابتلا به گرفتکی عروق قلب ( تصلب شرایین)
  • ابتلا به کبد چرب
  • ورم طحال و کبد
  • ابتلا به مشکلات پوستی
  • فشار خون بالا
  1. تشخیص

آزمایش چربی خون، شامل اندازه­گیری کلسترول کل، کلسترول خوب یا اچ دی ال، کلسترول بد یا ال دی ال و تری‌‌گلیسرید خون می‌باشد. تری‌گلیسرید نوعی چربی است که در نتیجه مصرف مواد قندی بالا می‌رود.

برای اندازه‌گیری دقیق چربی‌های خون باید 9 تا 12 ساعت پیش از خون گرفتن چیزی به جز آب نخورید و ننوشید.

  1. درمان
  • با پیروی از رژیم­های سر سخت غذایی و ورزش به صورت منظم می­توان چربی خون را کنترل کرد.
  1. دارو درمانی
  • با مصرف یکی از داروهای کاهش دهنده میزان چربی خون توسط پزشک می­توان چربی خون را کنترل کرد.
  1. رژیم غذایی
  • میزان مصرف چربی­ها و روغن­های مضر در رژیم غذایی خود را کاهش دهید.
  • مصرف مواد غذایی حیوانی که دارای کلسترول بالا هستند مانند مغز گوسفند، جگر مرغ، كلیه گوسفند، قلب، ‌امعاء و احشاء و میگو را محدود کنید.
  • هنگام استفاده از مرغ، آن را بدون پوست مصرف کنید.
  • قبل از پخت، چربیهای قابل رویت گوشت و مرغ را جدا کنید.
  • ماهی خصوصاً ماهی­های پرچرب مانند سالمون به جای گوشت­های قرمز پرچرب استفاده کنید. مصرف ماهی به دلیل داشتن چربی مفید امگا 3 به صورت دو بار در هفته توصیه میشود.
  • مصرف میگو را محدود نمایید. مصرف میگو به دلیل داشتن مقداری کلسترول، به صورت مداوم توصیه نمیشود.
  • از روغن­های سالم­تر و گیاهی به جای روغن جامد و کره برای پخت غذا استفاده کنید.
  • مصرف شیرینی­ها، نوشابه­های شیرین و نیروزا، شکلات و... را محدود کنید.
  • سعی كنید از مواد غذایی فیبردار مانند: سبزیهای مختلف و میوهها، نان سبوس­دار، لوبیا، عدس، نخود، ماش، لپه، باقلا و غلات، گندم و جو بیشتر استفاده كنید.
  • غذاهایی که در اغلب رستوران‌ها و مراکز تهیه غذاهای سرپایی سرو می‌شوند دارای چربی و کلسترول بسیار بالایی هستند، مصرف آنها را كاهش دهید.
  • آجیل (در حد متعادل) مصرف کنید، چنان­چه آجیل بیش از حد متعادل مصرف شود، چربی خون را افزایش میدهد.
  • انواع مربا، کره، خامه و سرشیر را کمتر مصرف کنید.
  • از مصرف بیش از حد تخم مرغ به خصوص زرده تخم مرغ بپرهیزید. در هفته بیش از ۲تخم مرغ مصرف نكنید. میتوانید به ازای یک زرده تخم مرغ از دو سفیده در غذا استفاده كنید.

تغییر عادات غذا خوردن:

  • از بشقاب کوچکتر هنگام غذا خوردن استفاده کنید.
  •  آهسته غذا بخورید.
  • غذا قبل از احساس سیری کامل، غذا خوردن را متوقف کنید.
  • در خارج از منزل غذا را با سایز کوچکتر سفارش دهید.
  1. فعالیت
  • به صورت منظم ورزش کنید.
  • انجام ورزش منظم قبل از خوردن وعده­های غذایی پر چرب، بطور قابل ملاحظه­ای اچ دی ال (کلسترول مفید) را افزایش می­دهد.
  1. در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
  • در صورت مشاهده علایم بروز چربی خون
  • در صورت بروز دیگر علایم نگران کننده

 

شش